- Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն - https://old.arfd.am -

Վահան (Կոմս) Փափազյան (1876-1973 թթ.) հայ ազատագրական շարժման առաջնորդը

Ծնած է Թաւրիզ: Նախնական ոսումը կը ստանայ Նոր Նախիջեւան, ուր կը յարի Դաշնակցութեան: Կը յաճախէ Մոսկուայի եւ Սբ. Փեթերսպուրկի համալսարանները: Հ.Յ.Դ. գործիչ, արհեստով` լուսանկարիչ:

Կը գտնուի Ժընեւ, ուր Քրիստափորի առաջարկով, Երեւանէն Նիկոլի հետ կ’անցնի Վան` բանտարկուած Վարդգէսը փոխարինելու եւ որպէս Հ.Յ.Դ. գործիչ կազմակերպելու շրջանը եւ կապ պահելու արտասահմանի հետ: Կը Հսկէ Կովկասէն Վան ռազմամթերքի փոխադրութեան գործին: Կը վարէ կռիւներ Վասպուրականի մէջ:

Սահմանադրութեան շրջանին, կ’ընտրուի Վանի երեսփոխան: Գործի՝ Մուշի մէջ, ուրկէ Եղեռնի օրերուն, Ռուբէնի հետ կը յաջողի անցնիլ Կովկաս: Որպէս Բարեգործական ընկերութեան ներկայացուցիչ կը վերադառնայ ազատագրուծ Վան:

1919-ին մաս կը կազմէ Փարիզի Ազգ. Պատուիրակութեան: Կը Մասնակցի Հ.Յ.Դ. Թ. Ընդհանուր ժողովին, Երեւան: Ռիկայի (Լեհաստան) մէջ տեղի ունեցող բանակցութիւններուն, բոլշեւիկներուն հետ, կը մասնակցի որպէս Հ.Յ.Դ. լիազօր: Յետագային Դաշնակցութեան անունով կը գործակցի թուրքիոյ քիւրտ ապստամբներուն հետ:

1947-ին կ’անցնի Լիբանան. գրի կ’առնէ իր յուշերը ու կը գրէ «Խոնարհ հերոսներ» շարքը: Կը Մահանայ Պէյրութ 1973-ի հոկտեմբերի 1-ին: