Պատմութիւն

Սիմոն Զաւարեան (1866-1913). ­Հա­յու յե­ղա­փո­խա­կան ինք­նա­մաքր­ման խստա­բա­րոյ դաշ­նակ­ցա­կա­նը

Հոկ­տեմ­բեր 27ի օ­րը, ա­մէն տա­րի, հա­յաշ­խար­հի չորս ծա­գե­րուն, ­Հա­յաս­տա­նի ու հա­յու­թեան ամ­բող­ջա­կան ա­զա­տագ­րու­թեան տես­լա­կա­նով տո­չո­րո­ւող գա­ղա­փա­րի ըն­կեր­ներ, ի­րենց սրտի ու մտքի խո­րա­նին առ­ջեւ, եր­կիւ­ղա­ծու­թեամբ կ’ո­գե­կո­չեն ան­մեռ յի­շա­տա­կը՝ խօսքն ու գոր­ծը, ան­բա­սիր վարքն ու անմ­նա­ցորդ անձ­նո­ւի­րու­մը մեր ժո­ղո­վուր­դի Աշ­խար­հիկ Սուր­բին՝ ­Սի­մոն ­Զա­ւա­րեա­նի։ 27 ­Հոկ­տեմ­բեր 1913ին, ­Պո­լիս հրա­տա­րա­կո­ւող Հ.Յ.Դ. պաշ­տօ­նա­թերթ «Ա­զա­տա­մարտ»ի խմբագ­րա­տու­նէն ոտ­քով տուն եր­թա­լու ա­մէ­նօ­րեայ իր…

Քրիստափոր Միքայէլեան (1859-1905). ­Հա­յու յե­ղա­փո­խա­կան կամ­քին դար­բինն ու նոր Հա­յաս­տա­նի վեած­նուն­դին դրօ­շա­կի­րը

Հոկ­տեմ­բեր 18ին կը նշենք ծննդեան տա­րե­դար­ձը ­Հայ­կա­կան ­Յե­ղա­փո­խու­թեան ան­զու­գա­կան կռա­նո­ղին եւ գա­ղա­փա­րա­կան ա­ռաջ­նոր­դին՝ Ք­րիս­տա­փոր ­Մի­քա­յէ­լեա­նի։ Ազ­գա­յին-քա­ղա­քա­կան եւ յե­ղա­փո­խա­կան-բա­րո­յա­կան իր վար­քով եւ գոր­ծով՝ Ք­րիս­տա­փոր ներշնչ­ման անս­պառ աղ­բիւր կը հան­դի­սա­նայ ­Հա­յաս­տա­նի ու հայ ժո­ղո­վուր­դի ամ­բող­ջա­կան ա­զա­տագ­րու­թեան մեծ պայ­քա­րին, ո­րուն բախ­տո­րոշ նո­րա­գոյն փու­լը բո­լո­րե­լու հնա­րա­ւո­րու­թիւնն ու հպար­տու­թիւ­նը ներ­կա­յիս ըն­ձե­ռո­ւած է Հա­յաս­տա­նի ու հա­յու­թեան ապ­րող սե­րուն­դին։ Իբ­րեւ այդ­պի­սին՝ իբ­րեւ…

Եթե Ղարաբաղը կործանվի, ապա միայն քաղաքական խաղերի պատճառով է կործանվելու

Ամեն հայ պետք է զգա, որ առանց իրեն հայրենիքը կփլվի… Հայրենասիրություն ասած բանը ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ քեզ վրա դրվածպարտականությունների բարեխղճորեն կատարում: Եթե զինվորից սկսած մինչև նախարարը բոլորանվեր իրենց գործն անեն, ապա մեր բոլոր ձեռնարկումները կպսակվեն հաղթանակով: Եթե Ղարաբաղը կործանվի, ապա միայն քաղաքական խաղերի պատճառով է կործանվելու, քաղաքականությունն ամենասարսափելի գիշատիչն է: Բեկոր Կենսագրություն…

Վահան (Կոմս) Փափազյան (1876-1973 թթ.) հայ ազատագրական շարժման առաջնորդը

Ծնած է Թաւրիզ: Նախնական ոսումը կը ստանայ Նոր Նախիջեւան, ուր կը յարի Դաշնակցութեան: Կը յաճախէ Մոսկուայի եւ Սբ. Փեթերսպուրկի համալսարանները: Հ.Յ.Դ. գործիչ, արհեստով` լուսանկարիչ: Կը գտնուի Ժընեւ, ուր Քրիստափորի առաջարկով, Երեւանէն Նիկոլի հետ կ’անցնի Վան` բանտարկուած Վարդգէսը փոխարինելու եւ որպէս Հ.Յ.Դ. գործիչ կազմակերպելու շրջանը եւ կապ պահելու արտասահմանի հետ: Կը Հսկէ Կովկասէն Վան ռազմամթերքի փոխադրութեան…

21 Սեպտեմբեր 1991. ­Հա­յաս­տա­նի Ան­կա­խու­թեան վե­րա­կանգն­ման տօ­նին մե՜ծ դա­սե­րը

Սեպ­տեմ­բեր 21ին, ա­ւե­լի քան քա­ռորդ դա­րէ ի վեր ա­հա՛, մեր ժո­ղո­վուր­դը աշ­խար­հի ողջ տա­րած­քին միաս­նա­կա­նօ­րէն ոտ­քի կը կանգ­նի եւ հա­մազ­գա­յին խան­դա­վա­ռու­թեամբ կը տօ­նէ ­Հա­յաս­տա­նի ան­կա­խու­թեան վե­րա­կանգն­ման պատ­մա­կերտ Օ­րը։ Սեպ­տեմ­բեր 21ի տօ­նը կը խորհր­դան­շէ ժո­ղովրդա­վա­րա­կան նո­ւի­րա­գոր­ծու­մը Հա­յաս­տա­նի ան­կա­խու­թեան ան­փո­խա­րի­նե­լի ար­ժէ­քին՝ հա­մայն հա­յու­թեան մէջ վե­րա­թար­մաց­նե­լով յի­շո­ղու­թիւ­նը 27 տա­րի ա­ռաջ ազ­գո­վի՛ն նո­ւա­ճո­ւած հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան հան­րա­քո­ւէի ան­մո­ռա­նա­լի պա­հե­րուն։ Օրհ­նա­բեր այն…

Վիգէն Եագուպեան. «Վահէն՝ Վիթխարի Ապառաժ, Որ Լուռ Կանգնած Է Կողքիդ»

ԽՄԲ.- Ստորեւ կու տանք Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի անդամ Վիգէն Եագուպեանի խօսքը, արտասանուած Կլենտէյլի մէջ (Գալիֆորնիա) կայացած յիշատակի հաւաքին, Կիրակի, 2 Սեպտեմբեր 2018ին, մեր ողբացեալ ընկերոջ՝ Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի գործավար եւ աշխատակազմի ղեկավար Վահէ Յարութիւնեանի քառասունքին առիթով։ Ես Վահէին ծանօթ էի վերջին առնուազն 15 տարիներուն ընթացքին, սակայն ճանչցայ զինք միայն վերջին երեքուկէս տարիներու վրայ երկարող ժամանակաշրջանին։ Պիտի ուզեմ…

2 Սեպտեմբեր 1991. Արցախի Անկախութեան եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան հռչակումը

Սեպտեմբեր 2ին, 27 տարի առաջ, այդ ժամանակ տակաւին Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզ եւ Շահումեանի Շրջան անունով ծանօթ՝ հայոց հինաւուրց Արցախ Աշխարհի ժողովրդական պատգամաւորները, ատենի օրէնըսդիր իշխանութեան Մարզային եւ Շրջանային Խորհուրդներու միացեալ նիստ մը գումարելով, հռչակեցին Արցախի Անկախութիւնն ու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան հիմնադրումը։ Օրին դժուար էր հաւատալ, որ Շուշիի բարձունքներուն ամրակայուած ատրպէյճանական զօրքի հրետանիի հարուածներուն եւ…

Վահէին պարտեզը

(Վահէ Յարութիւնեանի մահուան քառասունքին առիթով) ԶԱՒԷՆ ԹՈՐԻԿԵԱՆ Մասաչուսէց Չեղաւ, չպատահեցաւ…չստացուեց: Բազմիցս խոստացած էի այցելել Վահէին պարտէզը, բնագաւառ մը կամ աւելի մօտիկ ըլլալով բնութեան՝ գործունէութեան դաշտ մը, որ սրտիս երբեք չէ խօսած: Միշտ ալ քաղաքի մէջ ապրած ըլլալով վարժուած եմ պոռչտուքի, երթեւեկի, իրարանցում, փոշիի, ձայնի, բաղաձայնի, աղմուկի եւ շարունակ աղմուկի: Տարբեր էր Վահէին հորիզոնը: Ան ակնածանքով…

Վահէին Յիշատակին… (Մահուան Քառասունքին Առիթով)

ՓԱՌԷՆ ՅՈՎՍԷՓԵԱՆ 1981-ի աշնան, ուսումս ամբողջացնելու միտումով, որոշեցի երթալ Լիբանան եւ հետեւիլ Համազգայինի Հայագիտական բարձրագոյն հիմնարկի ուսումնական քառամեայ ծրագրին: Այնտեղ էր, որ առաջին անգամ հանդիպեցայ Վահէին` ի շարս այլ տղոց ու աղջիկներու, որոնք նոյն նպատակով ժամանած էին Պէյրութ այդ տարիներուն: Այդ օրերուն պարսկահայ ուսանողներուն թիւը կը գերազանցէր այլ երկիրներէ եկած ուսանողները, որոնց համար իբրեւ հանրակացարան`…

ԱՆԴՐԱՆԻԿ (Օզանեան, 1866-1927). ­Հա­յոց Ա­զա­տա­մար­տի ան­պար­տե­լի Ար­ծի­ւը

Իբ­րեւ ար­ծիւ սա­ւառ­նում ես լեռ ու ժայռ, Թն­դաց­նում ես եր­կինք, գե­տինք տեն­չա­վառ, Սուրբ ա­նունդ պի­տի յի­շո­ւի դա­րէ դար, Հս­կայ լե­րինք քեզ ա­պաս­տան, Անդ­րա­նիկ: 30 Օ­գոս­տո­սի այս օ­րը, 91 տա­րի ա­ռաջ, Մ. Նա­հանգ­նե­րու ­Քա­լի­ֆոր­նիա նա­հան­գի Ֆ­րեզ­նօ քա­ղա­քին մէջ, բո­ցա­վառ իր աչ­քե­րը յա­ւի­տե­նա­պէս փա­կեց հայ ժո­ղո­վուր­դի նոր ժա­մա­նակ­նե­րու ա­ռաս­պե­լա­տիպ ­Քաջն ու Հե­րո­սը՝ ԱՆԴՐԱՆԻԿ։ Շատ է գրո­ւած ժա­մա­նա­կա­կից…