ԽՄԲ.- Ստորեւ կու տանք Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի անդամ Վիգէն Եագուպեանի խօսքը, արտասանուած Կլենտէյլի մէջ (Գալիֆորնիա) կայացած յիշատակի հաւաքին, Կիրակի, 2 Սեպտեմբեր 2018ին, մեր ողբացեալ ընկերոջ՝ Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի գործավար եւ աշխատակազմի ղեկավար Վահէ Յարութիւնեանի քառասունքին առիթով։ Ես Վահէին ծանօթ էի վերջին առնուազն 15 տարիներուն ընթացքին, սակայն ճանչցայ զինք միայն վերջին երեքուկէս տարիներու վրայ երկարող ժամանակաշրջանին։ Պիտի ուզեմ…
(Վահէ Յարութիւնեանի մահուան քառասունքին առիթով) ԶԱՒԷՆ ԹՈՐԻԿԵԱՆ Մասաչուսէց Չեղաւ, չպատահեցաւ…չստացուեց: Բազմիցս խոստացած էի այցելել Վահէին պարտէզը, բնագաւառ մը կամ աւելի մօտիկ ըլլալով բնութեան՝ գործունէութեան դաշտ մը, որ սրտիս երբեք չէ խօսած: Միշտ ալ քաղաքի մէջ ապրած ըլլալով վարժուած եմ պոռչտուքի, երթեւեկի, իրարանցում, փոշիի, ձայնի, բաղաձայնի, աղմուկի եւ շարունակ աղմուկի: Տարբեր էր Վահէին հորիզոնը: Ան ակնածանքով…
ՓԱՌԷՆ ՅՈՎՍԷՓԵԱՆ 1981-ի աշնան, ուսումս ամբողջացնելու միտումով, որոշեցի երթալ Լիբանան եւ հետեւիլ Համազգայինի Հայագիտական բարձրագոյն հիմնարկի ուսումնական քառամեայ ծրագրին: Այնտեղ էր, որ առաջին անգամ հանդիպեցայ Վահէին` ի շարս այլ տղոց ու աղջիկներու, որոնք նոյն նպատակով ժամանած էին Պէյրութ այդ տարիներուն: Այդ օրերուն պարսկահայ ուսանողներուն թիւը կը գերազանցէր այլ երկիրներէ եկած ուսանողները, որոնց համար իբրեւ հանրակացարան`…
ՅԱԿՈԲ ԵԱՓՈՒՃԵԱՆ Մարտի ամպամած ցուրտ օր մըն էր, խենթ քամի մը կը փչէր, երբ երեկոյեան գործէս վերադարձայ: Հազիւ տուն մտած` հեռաձայնը հնչեց: Մայրս էր, հարց կու տար, թէ այդ օր առաւօտ Պուրճ Համուտի մէջ պատահած ոճիրին տեղեա՞կ էի, արդեօք յաւելեալ մանրամասնութիւններ ունէի՞, թէ հօրաքրոջ թոռը` Պուրճ Համուտի ծանօթ գոհարավաճառ Հրանդ Քիւրքճեանը իր գործատեղիին մէջ սպաննուած…
Սեպտեմբերի այս օրերուն, 62 տարի առաջ, թրքական այլամերժութեան, ցեղապաշտ ազգայնամոլութեան եւ վայրագ բարբարոսութեան ահաւոր «գինարբուք» մը տեղի ունեցաւ Կոստանդնուպոլսոյ փողոցներուն մէջ։ Սեպտեմբեր 6ի երեկոյեան սկսաւ եւ մինչեւ 7 Սեպտեմբերի կէսօրը շարունակուեցաւ մոլեգնած թրքական ամբոխի կատաղի յարձակումը ամէն ինչի վրայ, որ յունական էր։ Պատահական յոյն անցորդներ, յունական խանութներ եւ հաստատութիւններ ու յոյներու բնակարաններ, անխտիր բոլո՛րը, թիրախ…
Յունիս 19ին, 97 տարի առաջ, Ատրպէյճանի մուսաւաթական առաջին կառավարութեան նախագահը՝ Ֆաթալի Խան Խոյսկի ահաբեկուեցաւ Թիֆլիսի Գոլովինսկի փողոցին (այժմ` Ռուսթավելլի պողոտայ) վրայ։ Ահաբեկիչը Արամ Երկանեան անունով դաշնակցական երիտասարդ մըն էր, որ իր յանդուգն գործողութեամբ առաջին եւ կարեւոր քայլ մը նետեց թուրքեւազերի հայասպան ջարդարարներուն արդար դատաստանի եւ մահապատիժի արժանացնելու Հ.Յ.Դ. 9րդ Ընդհանուր Ժողովի որոշած «Նեմեսիս» ծրագրի գործադրութեան…
ԼՂՀ հռչակումը, բանակի ստեղծումը ոչ հեռավոր 80-ականներին շատերի համար անհավանական էր: Ժամանակը միշտ ծնում է իր հերոսներին և այդպիսի հերոների շնորհիվ է անհավանականը հավանական դառնում, անհնարինը հնարավոր: ԼՂՀ ինքնապաշտպանության ուժերի առաջին հրամանատար Արկադի Կարապետյանը այնպիսիններից է, որին հերոսի կոչումներով չեն շռայլել, ո՛չ բարձրաստիճան պաշտոններ է զբաղեցրել, ո՛չ էլ բարձր բեմերից հայտարարել է իր գործերի մասին:…
Վահէին առաջին անգամ հանդիպել եմ 1963 թւականին՝ Բէյրութում: Ուշ գիշեր էր: Եթէ չեմ սխալւում, հաւաքւած էինք «Բագին»-ի խմբագրատանը: Ներկաներից յիշում եմ՝ Գեղարդին, Յակոբ Կիւլոյեանին, Պօղոս Սնապեանին, Սամուէլ Սարուխանեանին եւ Անդրանիկ Ծառուկեանին: Վերջինս խմբին միացաւ աւելի ուշ ժամի, ընդառաջելով մեր հեռախօսային դիմումին: Կարճ ժամանակում Վահէն գրաւեց իմ ուշադրութիւնը, իր տարօրինակ,- չասելու համար երբեմն հակասական,- մտածումներով, որոնք…
1901-ին մի խումբ հայդուկներ Անդրանիկի գլխավորությամբ մտան Առաքելոց վանք, ուր դիտավորեալ կերպով պաշարվեցին թուրք զինուորների կողմից եւ դիմեցին ինքնապաշտպանության։ Ծրագրի նպատակն էր գրավել եվրոպական պետությունների ուշադրությունը, որպէսզի ճնշում բանեցնեն թուրքական իշխանութիւնների վրա՝ ի նպաստ հայերի։ Նկարում` Մշո Առաքելոց վանքը 1923թ.: Զօրավարի յուշերը գրի է առել Լեւոն Կ. Լիւլեճեանը Առաջին անգամ հրատարակուել է Բոստոնում` 1924-ին: Ամփոփում…
Առաքելոց վանքը Տարոնի հայկական անցյալի անխոս, խոնարհվող վկան է այսօր: Մշո Առաքելոցից շատ բան չի մնացել: Դեռ կիսականգուն է Սուրբ Թադեի զանգակատունը: Առաքելոց վանքում էր պահվում «Մշո ճառընտիրը»: Այսօր այն պահվում է Մատենադարանում: ԱՌԱՔԵԼՈՑ ՎԱՆՔԸ Առաքելոց Վանքը մօտաւորապէս 1600-1700 տարուան պատկառելի հաստատութիւն մըն էր։ Մեր նախահայրերը իրենց տուներէն փառաւոր, իրենց ամրոցներէն աւելի ամրապինդ ու գեղեցիկ…
