Միացեալ Նահանգների արեւմտեան շրջանում ՀՅ Դաշնակցութեան հիմնադրման 120-ամեակի տօնակատարութիւնների պաշտօնական մեկնարկը տեղի ունեցաւ կլոր սեղանի շուրջ քննարկմամբ, Ուրբաթ, Դեկտեմբերի 3-ի երեկոյեան ժամը 07:30-ին՝ Գլենդէլի Սբ. Աստուածածին եկեղեցւոյ սրահում, ուր բազմահարիւր ներկաներ յայտարարուած ժամանակից դեռ շատ աւելի շուտ գրաւել էին իրենց տեղերը, իսկ բազմաթիւ ուրիշներ ամբողջ ժամանակ ոտքի կանգնած հետեւեցին ծրագրին: Քննարկումը, որին հրաւիրուել եւ ներկայ էին Հայաստանի, Արցախի եւ Իրանի խորհրդարանների դաշնակցական պատգամաւորներ՝ Լիլիթ Գալստեանը, Արմէն Սարգսեանն ու Գէորգ Վարդանեանը, ինչպէս նաեւ Լիբանանի նախկին նախարար, դաշնակցական Շահէ Պարսումեանը, կրում էր «ՀՅԴաշնակցութեան դերակաեատութիւնը՝ պետական կառոյցներում» խորագիրը:Միջոցառման բացումը կատարեց ՀՅԴ Արեւմտեան Ամերիկայի Կենտրոնական Կոմիտէի Հանրային Կապի գրասենեակի պատասխանատու` Սարօ Նազարեանը, որը ողջունելով ներկաներին, անդրադարձաւ միջոցառման կարեւորութեանը եւ բեմ հրաւիրեց «Կալիֆորնիա Քուրիէր» շաբաթաթերթի հրատարակիչ, խմբագիր Յարութ Սասունեանին` վարելու քննարկումը:
Յարութ Սասունեանը ներկայացնելով իւրաքանչիւր զեկուցաբեր պատգամաւորի կենսագրական գծերը առանձնաբար բեմ հրաւիրեց նրանց՝ ներկայացնելու եւ զեկուցելու իրենց շրջանի քաղաքական ու պետական կառոյցներում Դաշնակցութեան ծաւալած գործունէութեան մասին:
Հայաստանի Ազգային Ժողովի պատգամաւոր Լիլիթ Գալստեանը ներկայացնելով Հայաստանի վերջին տարիների քաղաքական դաշտի իրադարձութիւնները, ծանրացաւ մասնաւորաբար համախոհական կառավարութեան կազմից դուրս գալու Դաշնակցութեան որոշման եւ յետհամախոհական ժամանակաշրջանում կուսակցութեան ծաւալած քաղաքական գործունէութեան վրայ թէ՛ խորհրդարանում եւ թէ՛ հասարակական շրջանակներում: Նա հանգամանօրէն անդրադարձաւ հայ-թուրքական տխրահռչակ արձանագրութիւնների ազգավնաս հետեւանքների մասին Հայաստանի ժողովրդական լայն խաւերին իրազեկ դարձնելու «Դաշնակցութեան տարած քարոզչական աշխատանքներին ու բարձրաձայնած բողոքի արտայայտութիւններին եւ ցոյցերին, որոնց արդիւնքում Դաշնակցութեան շուրջ համախմբուեցին Հայաստանի քաղաքական ողջամիտ շրջանակները, իսկ նրանց աննահանջ պայքարն ի վերջոյ արդիւնաւորուեց արձանագրութիւնների սառեցմամբ,- նշեց Լիլիթ Գալստեանն ու աւելացրեց,- Դաշնակցութեան համար խորհրդարանը քաղաքական այն ամբիոնն է, ուր կուսակցութիւնը իր առաջարկներով փորձում է բարւօք լուծում գտնել ինչպէս Հայաստանի, այնպէս էլ Արցախի առջեւ ծառացած խնդիրներին: Հայաստանի ընկերատնտեսական, հասարակական, մշակութային, մարդու իրաւունքների պաշպանութեան եւ Արցախի հիմնախնդրի կարգաւորման հետ կապուած հարցերը շարունակում են մնալ դաշնակցական պատգամաւորների կողմից խորհրդարանում արծարծուող խնդիրները»,- նշեց պատգամաւոր Գալստեանը:
Իսկ Արցախի Ազգային Ժողովի դաշնակցական պատգամաւոր Արմէն Սարգսեանը խօսելով ՀՅԴաշնակցութեան Արցախ վերադառնալու եւ Արցախում գործունէութիւն ծաւալելու մասին, ասաց, թէ իր կերտած հերոսական պատմութեան օրինակով, Դաշնակցութիւնը լծուեց Արցախի ազգային-ազատագրական սրբազան պայքարի գործին եւ իր կարեւոր ներդրումն ունեցաւ Արցախի պետական կառոյցի ու քաղաքական դաշտի ձեւաւորման գործընթացում: «Դաշնակցութեան դերակատարութիւնը կարեւորւում է այն «ես»-ի պահպանմամբ, որը բխում է արցախահայութեան ընդհանրական շահերից»,- նշեց Արմէն Սարգսեանը:
Իրանի Իսլամական խորհրդարանում հիւսիսային իրանահայութեան պատգամաւոր Գէորգ Վարդանեանը պատմական ակնարկ նետելով հայ ու պարսիկ ժողովուրդների բարեկամական դարաւոր կապերին, նշեց, որ հայութիւնը Իրանում ներկայութիւն է եղել 2700 տարիներից ի վեր եւ շարունակում է իր ուշագրաւ նպաստը բերել երկրի ընկերային բարօրութեանն ու տնտեսական զարգացմանը: «Իրանում Իսլամական Հանրապտութեան հիմնական օրէնքի մշակման գործում կարեւոր դերակատարութիւն է ունեցել դաշնակցական հանգուցեալ գործիչ Հրայր Խալաթեանը, որի շարադրած բանաձեւով երկրի հիմնական օրէնքում ամրագրուել են հայութեան իրաւունքները»,- նշեց պատգամաւոր Վարդանեանը, աւելացնելով, որ այդ օրէնքով հայութիւնը իբրեւ պետականօրէն ճանաչուած կրօնական փոքրամասնութիւն, պահպանեց խորհրդարանում երկու պատգամաւոր ունենալու կարգավիճակը: Անդրադառնալով Հայաստանի անկախացումից ի վեր Իրանի ու Հայաստանի միջեւ ամրագրուած բարեկամական սերտ յարաբերութիւններին, Գէորգ Վարդանեանը կարեւորեց այդ ուղղութեամբ իրանահայութեան, մասնաւորաբար խորհրդարանի երկու հայ պատգամաւորների գործադրած արդիւնաւէտ ջանքերը, որոնց արգասիքն է հանդիսացել, ինչպէս տնտեսական ու քաղաքական, այնպէս էլ մշակութային ու գիտական ոլորտներում համագործակցութեան յարաճուն զարգացումը, ինչը մեծապէս նպաստում է նաեւ տարածաշրջանի կայունութեանն ու երկու երկրների բարօրութեանը:
Լիբանանի նախկին նախարար Շահէ Պարսումեանը անդրադառնալով սփիւռքահայ կեանքում լիբանանահայութեան ունեցած կարեւոր դերին, հաստատեց, որ լիբանանհայութեան կազմակերպման ու իրաւունքների պաշտպանութեան խնդրում անգնահատելի ծառայութիւն է ունեցել Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը թէ՛ պետական ու խորհրդարանական եւ թէ՛ ներազգային ու ներհամայնքային իմաստով: Լիբանանի քաղաքական տագնապալի օրերին, նշեց Շահէ Պարսումեանը, Դաշնակցութեան որդեգրած դրական չէզոքութեան քաղաքականութեան շնորհիւ, որին պաշտպան կանգնեցին նաեւ լիբանանահայ քաղաքական ողջամիտ ու համակիր շրջանակները, հայութիւնը յաջողեց ապահովել ո՛չ միայն իր ազգային ու հասարակական կեանքի անվտանգութիւնը, այլ նաեւ իր նպաստն ունենալ՝ հակամարտ կողմերի միջեւ երկխօսութիւն հաստատելու գործընթացներում:
Զեկոյցներից յետոյ, ներկաներները առիթ ունեցան հարցումներ ուղղելու պատգամաւոներին, ովքեր հանգամանօրէն պատասխանեցին ինչպէս Հայաստանի ու Արցախի, այնպէս էլ իրանահայութեան ու լիբանանահայութեան ազգային ու հասարակական կեանքին վերաբերող այդ հարցումներին:
Միջոցառումը փակուած յայտարարուեց երեկոյեան ժամը 10-ին, որին հետեւեց սուրճի ու անուշեղէնի հիւրասիրութիւն: Դա կրկնակի առիթ ընձեռեց ներկաներին մօտենալու, համախմբուելու զեկուցաբերների շուրջը եւ ունենալու մտերմիկ զրոյց նրանց հետ:
ՀՅԴ Արեւմտեան Ամերիկայի
Կեդրոնական Կոմիտէի
Հանրային Կապի Գրասենեակ
