Չի կարող հրապարակի որոշումը համարվել ամբողջ ժողովրդի որոշում

Օրեր առաջ ԱԺ նախագահ Արա Բաբլոյանը հայտարարությամբ էր հանդես եկել, որտեղ իր խոր մտահոգությունն էր հայտնել երկրում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ: Նա, մասնավորապես անդրադառնալով ՀՀ վարչապետի օգոստոսի 17-ին Հանրապետության հրապարակում հնչեցված ելույթին, շեշտել էր, որ Նիկոլ Փաշինյանի խոսքում միաժամանակ առկա էին ՀՀ սահմանադրական կարգի, պետականության հիմքերի համար խիստ վտանգավոր ուղերձներ, որոնք ուղղակի հակասում են իրավական եւ ժողովրդավարական պետություն կառուցելուն ուղղված ՀՀ-ի կողմից ստանձնած միջազգային պարտավորություններին: Ա. Բաբլոյանը շեշտել էր, որ գործադիր իշխանության ղեկավարի կողմից «խելքներդ գլուխներդ հավաքեք» դիմելաձեւը դատավորներին, պարզապես սպառնալիք է դատական իշխանության անկախությանը, միջամտություն է բոլոր ընթացիկ եւ հետագայում հարուցվելիք դատական քննություններին, որոշումներին: Ի դեպ, հանրահավաքի ժամանակ Ն. Փաշինյանը նաեւ ակնարկել էր, որ չի պատրաստվում թողնել վարչապետի աթոռը, որպեսզի արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ տեղի ունենան, այլ դրա փոխարեն կգնա սահմանադրական փոփոխությունների ճանապարհով: Այս, ինչպես նաեւ ԱԺ նախագահի կողմից բարձրաձայնված մտահոգությունների մասին էլ ծավալվեց մեր զրույցը ՀՅԴ Բյուրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար ԱՐՄԵՆ ՌՈՒՍՏԱՄՅԱՆԻ հետ:

– Նախ` ընդհանրապես մենք պետք է շարունակենք մնալ այն հիմքի վրա, որ մեր երկրում գործում են օրեսնդրական կարգավորումներ, Սահմանադրություն եւ որեւէ ձեւով այն չպետք է շրջանցել` առանց նախատեսված վիճակների եւ պարտավորությունների: Ուղղակի, սա մեզ համար ոչ միայն անընդունելի է, այլ ամբողջ աշխարհը մեզ չի հասկանա: Հայաստանը երեկ կամ երեկ չէ առաջին օրը չի ստեղծվել, ճանապարհ է անցել եւ ունի պարտավորություններ, մասնավորապես` նույն Եվրոպայի խորհրդում եւ տարբեր միջազգային կառույցներում, որոնց հետ միասին, ի վերջո, ձեւավորել ենք մեր օրենսդրական դաշտը: Եվ այդ օրենսդրական դաշտը մեկ օրում ոչնչացնել հնարավոր չէ: Եվ ես ուրախ եմ, որ այդ ոգին է հաղթել, երբ հանդիպել են Ազգային ժողովի նախագահը եւ ՀՀ վարչապետը:

– Կարծում եք` ԱԺ նախագահի եւ վարչապետի հանդիպումից հետո, երբ փաստվեց, որ Հայաստանի օրենսդիր եւ դատական համակարգն իր ողջ գործիքակազմով իրենց չեն սպառել, այլեւս օրակարգից դուրս եկա՞վ խորհրդարանի ինքնալուծարման հարցը:

– Պայմանավորվել են ընթանալ տրամաբանական այն ճանապարհով, ինչը բնականաբար օրենսդրական եւ սահմանադրական շրջանակների մեջ է տեղավորվում: Մենք հակասահմանադրական որեւէ միջոցառման կամ ծրագրի չենք պատրաստվում մասնակցել, որովհետեւ սա շատ վատ նախադեպ է ստեղծում: Բոլոր այն գաղափարները, որոնք հնչել են հրապարակում, դրանք քննարկելու կարգ ունեն, ձեւ ունեն եւ եթե բերվում են օրակարգ, ոչ ոք դրանից չի էլ պատրաստվում խուսափել: Կարելի է այդ հարցերին առանձին-առանձին անդրադառնալ, բայց դատարանները, պետական մարմինները մի օրում համարել, որ գոյություն չունեն, ճիշտ ճանապարհ չէ: ԱԺ նախագահի մոտ հանդիպումը լավատեսություն է ներշնչում, որովհետեւ, ըստ էությհան, հիմնական հարցերին կոնկրետ արձագանք կա: Եվ եթե այս տրամաբանությամբ շարժվենք, մենք էլ ենք պատրաստ բոլոր այդ քննարկումներին մասնակցել եւ հասկանալ, թե ինչ են ուզում անել, ինչի համար եւ ինչպես է սահմանադրական ընթացակարգերով այն հնարավոր:

– Ձեր կարծիքով` այսօր արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների անցկացման սահմանադրական ճանապարհը ո՞րն է:

– Մեկ ճանապարհ ունենք, որի մասին բոլորն էլ հրապարակավ հայտարարում են` երկու անգամ վարչապետ չընտրելն է: Հիմա եթե գնում ենք մյուս ճանապարհով, չեմ կարծում, որ այդ ճանապարհն ավելի արագացնելու է արտահերթ ընտրությունների անցկացումը:

– Նկատի ունեք այն, որ եթե երկու անգամ վարչապետ չընտրելու փոխարեն, գնում ենք սահմանադրական փոփոխությունների ճանապարհով, ուրեմն` ընտրություններից առաջ` նախ պետք է սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե՞ անցկացնել:

– Մինչեւ հիմա պատկերացնում էի, որ պետք է լինի քաղաքական համաձայնություն, ժամկետները որոշվեն, եւ պատրաստվենք Ազգային ժողովի արտահերթ ընտրությունների` հարգելով սահմանադրական գործընթացը: Այսինքն` Ազգային ժողովը գնում է ինքնալուծարման եւ ընտրություններ անցկացնում: Սա է նորմալ, քաղաքակիրթ ճանապարհ է: Մինչդեռ վարչապետի խոսքերում կարելի է նկատել, որ իրենք ինչ-որ դավադրություններ են տեսնում, մինչդեռ ես դրա հիմքերը չեմ տեսնում: Այսօր չի կարելի արձանագրել, որ Ազգային ժողովն իր այսօրվա կարգավիճակով որեւէ կերպ խոչընդոտում է ընդհանրապես գործադիրի աշխատանքներին: ԱԺ-ն անգամ անձեռնմխելիությունից զրկեց իր գործընկերոջը: Հետեւաբար, չեմ պատկերացնում, թե այդ կասկածանքն ինչից է առաջացել: Եթե կա այդպիսի կասկածանք, ճիշտ կլինի խոսել այդ մասին, հասկանանք: Եվ երկրորդ` կասկածանքը փարատելու համար եթե երկրորդ ճանապարհը ընտրվի, դա նորից պետք է ԱԺ-ի միջոցով կատարվի: Թեպետ չեմ կարծում, որ ԱԺ-ի իրավասության մեջ է: Եթե Սահմանադրության մեջ ինչ-որ բան ենք փոխում, նշանակում է ինչ որ գրված է, դա փոխել, իսկ ինչ-որ նոր բան մտցնելն այլ հարց է, որը ժողովուրդը պետք է որոշի:

– Որտե՞ղ, հրապարակո՞ւմ: Չէ՞ որ վերջերս քաղաքական դաշտ է մտել այն թեզը, որ, այսպես ասած, անմիջական ժողովրդավարություն պետք է տեղի ունենա հենց այնտեղ…

– Մենք միշտ կողմնակից ենք եղել անմիջական ժողովրդավարությանը, բայց ամբողջ աշխարհն այդ ասելով` հասկանում է մեկ ձեւ` հանրաքվե, այլ ոչ թե հրապարակ: Սրանք նույնը չեն, եւ չի կարող որեւէ մի տեղ հրապարակի որոշումը համարվել ամբողջ ժողովրդի որոշում: Խնդիր չկա, եթե պետք է, գնանք հանրաքվեի ճանապարհով, բայց սա նշանակում է, որ ցանկացած լուրջ հարց պետք է բերենք դնենք հանրաքվեի` ոչ թե այս մի հարցը պետք է մեզ, ուրեմն` միայն սա դնենք: Այնպես որ, մենք կողմ ենք ցանկացած լուծման, որն անցել է միջազգային փորձաքննություն, կանխատեսելի է եւ տեղավորվում է այսօրվա սահմանադրական կարգի մեջ: Հակառակ պարագայում ցանկացած հարց , որը սահմանադրական կարգի մեջ չի տեղավորվում, նորից կարող է ներկայացվել որպես սահմանադրական կարգի տապալում: Եվ ուրեմն` ես կողմ եմ ցանկացած քննարկման, բայց պահպանելով այն ունիվերսալ արժեքները, որոնք անգամ մենք չէ, որ հորինել ենք, այլ այդ արժենքերը քննություն են անցել եւ ապացուցել են իրենց կենսունակությունը: Եվ անկախ նրանից` մենք որտեղ ենք` այսօր կառավարության մեջ ենք, թե` ոչ, ՀՅԴ-ի տեսակետները հնչելու են այդ արժեհամակարգից, գումարած դրան մեր ազգային արժեհամակարգը, որը մինչեւ հիմա մեր հիմնական սրբության սրբոցն է եղել, սա պիտի չխաթարվի:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ

Տպել Տպել