ՀՅԴ ԱԺ խմբակցության քարտուղար Աղվան Վարդանյանի հարցազրույցը «Հայոց Աշխարհ» օրաթերթին

-Իշխող կուսակցության ընդհանուր առմամբ դրական արձագանքը քառյակի 12 կետանոց «պահանջագրի» դրույթներին հիմք տալի՞ս է ասելու, որ իշխանություն-ընդդիմություն հարաբերությունները սահուն տեղափոխվում են կառուցողական երկխոսության դաշտ։

-Մենք մեր երկրում թշնամիներ չենք տեսնում, փորձում ենք ստեղծել մեխանիզմներ, որոնք կհանգեցնեն հիմնարար, արմատական փոփոխությունների եւ որակապես կբարելավեն մեր քաղաքացիների վիճակը՝ բոլոր առումներով, եւ քառյակում էլ մեր աշխատանքը դրան է ուղղված։

Իշխանության որոշ ներկայացուցիչներ ասում են, որ սա կառուցողական մոտեցում է՝ ընդդիմությունը լավ քայլ է արել, եւ դա իրենց իրավունքն է, բայց նաեւ պետք է հասկանալ, որ իրենք այլ բան ուղղակի չէին կարող ասել։ 12 կետերը, որ առաջարկել ենք, իսկապես լրջագույն հարցեր են, որոնց նպատակը մեր երկրի, մեր ժողովրդի, քաղաքացիների խնդիրները լուծելն է, նրանց կյանքը բարելավելը, մեր պետականությունն ամրապնդելը։

Իշխանությունները կանե՞ն այս քայլերը, կգտնե՞ն լուծումներ՝ շատ բարի. միայն ուրախ կլինենք, որովհետեւ բազմիցս ասել ենք՝ ընդդիմությունը եւ իշխանությունը պետք է լինեն միասնական պետական համակարգի մասերը, լրացնեն իրար։ Չեն ընդունի՝ կլինի համապատասխան արձագանք, կլինեն համապատասխան գործողություններ։ Մենք միշտ էլ գործել ենք ա՛յս դաշտում, համարել ենք, որ գործակցելով պետք է կարողանանք երկիրը տանել զարգացման։

-Ասում են՝ կառուցողականությունը վերջանում է այնտեղ, որտեղ սկսվում են նախապայմանների ձեւով դրված ժամանակային սահմանափակումները։ Վստա՞հ եք, որ մինչեւ հոկտեմբեր կամ թեկուզ մինչեւ տարեվերջ հնարավոր է լուծել ձեր առաջ քաշած բոլոր խնդիրները։

-Հնարավոր է, եթե կա կամք, կա ցանկություն։ Գուցե կան կետեր, որոնք ենթադրում են ավելի տեւական աշխատանք, բայց եթե տեսնենք, որ ուղղությունը ճիշտ է ընտրված, կա նպատակ, քաղաքական կամք՝ այդ ուղղությամբ գնալու, բնականաբար ժամկետների հարցը կարելի է քննարկել։ Իհարկե խոսքը այն մեկ-երկու կետի մասին է, որոնք իսկապես ավելի երկարատեւ աշխատանք են ենթադրում նաեւ օրենսդրական դաշտում։

Քառյակի հայտարարության մեջ նշված ժամկետը՝ մինչեւ սեպտեմբերի վերջ, պատահական չէ. այս նստաշրջանի աշխատանքներն ավարտված են, եւ եթե անհրաժեշտ են օրենսդրական լուծումներ, դրանք չեն կարող ավելի շուտ իրականացվել։
Սեպտեմբերին կունենանք առնվազն երկու քառօրյա, եւ այդ քառօրյաների օրակարգում ընդգրկված հարցերից արդեն պարզ կլինի՝ իշխանությունները պատրա՞ստ են գնալ այդ փոփոխություններին, թե՞ ոչ։ Այնպես որ, կարծում եմ, լիովին հնարավոր է տեղավորվել այդ ժամկետում։

-ԱԺ փոխխոսնակ Հերմինե Նաղդալյանի գնահատմամբ, քառյակն ավելի իրատես է դարձել. ոտքերը վերմակի չափով եք մեկնել՝ սթափ գնահատելով ձեր կարողություններն ու հնարավորություննե՞րը, թե՞ իշխանությունն է ավելի ընկալունակ ձեր բարձրացրած հարցերի նկատմամբ։

-Դաշնակցության մոտեցումը միշտ եղել է հետեւյալը. երկրում անհրաժեշտ են համակարգային փոփոխություններ, ամբողջական իշխանափոխություն, բայց մենք չենք ուզում անել մի բան, որից հետո չգիտենք՝ ինչ է լինելու։

Ինքնին իշխանափոխություն կամ ինչ-որ մեկի հրաժարականը պահանջելով՝ հարցերը չեն լուծվում. համակարգը պիտի փոխվի։ Պատահական չէ, որ մեր դիրքորոշումը սահմանադրական բարեփոխումների հարցում տարբերվում է քառյակի մյուս ուժերի մոտեցումներից։ Այս առումով, այո՛, ե՛ւ իրատես ենք, ե՛ւ պրագմատիկ։

Ինչ վերաբերում է իշխանական դաշտից հնչող հայտարարություններին, թե ընդդիմությունը ճիշտ տեղից է բռնել՝ սա այն ընդդիմությունն է, որի հետ կարելի է աշխատել, կրկնում եմ, իրենք ուղղակի չեն կարող ուրիշ բան ասել, չեն կարող հենց սկզբից մերժել՝ նախ պետք է ծանոթանան, քննարկեն։ Սա նաեւ դուռ է բացում բանակցությունների, երկխոսության համար. ի վերջո բոլորս նույն նավի մեջ ենք։

Ընդդիմության մեջ էլ կան քաղաքական ուժեր, որոնք ասում են՝ քառյակից դուրս՝ առանձին գործելու դեպքում, ավելի խիստ պահանջներ կդնեինք, եւ դա բնական է՝ քառյակում կան տարբեր մոտեցումներ ունեցող տարբեր քաղաքական ուժեր։ Քառյակը քառյակ է նրա համար, որ փորձում է առաջ տանել համաձայնեցված մոտեցումները, որոնց շուրջ կա միասնական դիրքորոշում։

Իսկ եթե առանձին այլ բան կանեիք՝ արե՛ք այդ բաները։ Ձեր իրավունքն է՝ հետին թվով սուր ճոճել, արմատական դիրքերից հայտարարություններ անել, բայց այսօր հնարավոր է եղել համաձայնեցնել այսքանը, եւ այսքանն է ներկայացվել հանրությանը որպես ընդհանուր պահանջ քառյակի կողմից։

-Կարծիք կա, թե արմատական ձեւակերպումներով աչքի չընկնող 12 կետերը հրապարակելով՝ քառյակը, նախ՝ ինքն է փորձում ժամանակ շահել, երկրորդ՝ ժամանակ է տալիս նոր կառավարությանը։

-Քառյակի հայտարարության առաջաբանում լուրջ կետեր կան, որ ԶԼՄ-ները հիմնականում, ցավոք, շրջանցում են՝ կենտրոնանալով այդ 12 կետերի վրա։ Մեկը գրում է՝ լեռը մուկ ծնեց, շատերը, քառյակին հարվածելով, իրականում իշխանության ջրաղացին են ջուր լցնում… Այնպես որ, հետեւելով լրատվամիջոցների խճանկարում դերերի բաշխմանը, տարբեր հատվածների արձագանքին՝ ով ինչպես է մեկնաբանում քառյակի հայտարարությունը, ուշադիր ընթերցողը, վերլուծաբանը, փորձագետը շատ լավ հասկանում է, թե յուրաքանչյուրն ինչ մղումներով է առաջնորդվում։

Կառավարությունը հրաժարական է տվել, ձեւավորվել է նոր կառավարություն. ողջամտության կանխավարկածով առաջնորդվող խելամիտ մարդը ի՞նչ պիտի անի՝ երկրորդ օրը պետք է դուրս գա փողոց, ասի՝ պահանջում ենք կառավարության հրաժարակա՞նը։

-Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն իր վերջին հրապարակման մեջ, խոսելով սահմանադրական փոփոխությունների մասին, քառյակի ուժերին «պատվիրեց» ոչ մի դեպքում կուլ չտալ այդ խայծը՝ չանցնել իշխանության «թրի տակով»։ Չե՞ք կարծում, որ այդ ուղերձը հասցեագրված էր առաջին հերթին Դաշնակցությանը։

-Դա առաջին նախագահի տեսակետն է, որին բնականաբար համաձայն չեմ։ Հատկապես համաձայն չեմ նրա դատողություններին, թե այն քաղաքական ուժերը, որոնք «կներքաշվեն» սահմանադրական բարեփոխումների գործընթացի մեջ, կհամալրեն Հայաստանի ու Ղարաբաղի «գերեզմանափորերի» շարքը։

Սա քաղաքական ուժերին ուղղորդելու հերթական փորձն է. առաջին անգամը չէ, որ Լ.Տեր-Պետրոսյանը փորձում է ուղղորդել քաղաքական գործընթացը, բայց, կարծում եմ, ինքն էլ հասկանում է, որ անհնար է Դաշնակցությանը ուղղորդել եւ տանել իր ուզած ճանապարհով։ Դաշնակցությունը, իմ համոզմամբ, Հայաստանում գործող ամենաինքնուրույն, անկախ քաղաքական ուժն է եւ առաջնորդվում է իր սկզբունքներով։

Իսկ մեր սկզբունքային մոտեցումը սահմանադրական փոփոխությունների հարցում հետեւյալն է. մեզ անհրաժեշտ են համակարգային փոփոխություններ, անհրաժեշտ է իշխանության ապակենտրոնացում, անհրաժեշտ է ազատվել գործող կիսանախագահական, իրականում՝ սուպերնախագահական համակարգից եւ անցնել խորհրդարանական կառավարման համակարգի։ Եվ եթե այսօր այդ հնարավորությունը կա՝ պետք է ամեն ինչ անել, որ դա տեղի ունենա։

Կարծում եմ, սխալվում են այն քաղաքական ուժերը, որոնք այս առիթը չեն ուզում օգտագործել. հակառակը, եթե ունես ապացուցելու բան, վստահ ես քո դիրքորոշման ճշմարտացիությանը, պետք է փորձես համոզել, ապացուցել մյուս քաղաքական ուժերին եւ հանրությանը, որ պետք է գնալ այդ ուղղությամբ։

ԼԻԼԻԹ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

armworld.am