Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների մօտալուտ հանդիպումը, ԱՄՆ-ի Պետքարտուղար Քոլին Փաուէլի նախաձեռնութեամբ, վկայում է, որ Արցախեան Հարցի բանակցային գործընթացը մտել է նոր եւ բախտորոշ մէկ փուլ: Ուստի անհրաժեշտ է դառնում մեր ժողովրդի զգաստ եւ հետեւողական կեցուածքի ցուցաբերումը բանակցութիւնների իւրաքանչիւր հանգրուանում:
Մեծապէս կարեւորելով հանդերձ խաղաղ ճանապարհով լուծման յանգելու երկու նախագահների շարունակուող փորձերը եւ այս ուղղութեամբ ԵԱՀԿ-ի Մինսկի Խմբի համանախագահող պետութեանց կողմից առնուած քայլերը, Հ. Յ. Դաշնակցութիւնը հրամայական է համարում հետեւեալ սկզբունքների կիրառումը յառաջիկայ բանակցութիւնների ընթացքում.
ա.- Արցախեան Հարցի կարգաւորման որեւէ համաձայնութիւն, պէտք է ճանաչի Արցախի վերամիացումը Հայաստանին, եւ կամ առնուազն` Արցախի անկախութիւնը.
բ.- Արցախեան Հարցի հանգուցալուծման գործընթացը չի կարող ղեկավարուել արտաքին ուժերի կողմից պարտադրուած այսպէս կոչուած ՙշուտափոյթ՚ լուծման որեւէ արհեստական ժամկէտներով.
գ.- Արցախի սահմանները ճշդելիս, պէտք է առաջնորդուել պատմական իրաւունքի եւ Արցախի ու Հայաստանի իրական` աշխարհագրական-տարածքային երաշխիքների սկզբունքով: Սակարկելի չէ Շահումեանի շրջանի, Գետաշէնի ենթաշրջանի, Մարտակերտի դաշտային, Նոյեմբերեանի եւ Տաւուշի շրջանների բռնագրաւեալ տարածքների վերադարձը: Արցախ-Հայաստան աշխարհագրական կապը պէտք է լինի ռազմականօրէն անառիկ եւ հետեւաբար` ամբողջ սահմանի երկայնքով:
դ.- Նախիջեւան-Ադրբեջան որեւէ կապի հնարաւորութեան ստեղծումը չի կարող լինել Հայաստանի տարածքների, գերիշխանութեան եւ կամ անվտանգութեան հաշուին:
ե.- Արցախեան բանակցութիւններում, Թուրքիան չի կարող բանակցող կողմ նկատուել: Թուրքիան չի կարող նաեւ ստանձնել իրաւարարի դեր, քանի որ նա այս հարցում ի սկզբանէ բացայայտօրէն զինակցել է Ադրբեջանի հետ:
զ.- Եւ վերջապէս անհրաժեշտ է, որ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգների հողի վրայ տեղի ունենալիք յառաջիկայ բանակցութիւններում ԱՄՆ-ի Պետքարտուղարութիւնը մնայ բծախնդրօրէն անկողմնակալ եւ խուսափի ի նպաստ Ադրբեջանի միջամտելու փորձութիւնից:
Նկատի ունենալով Արցախեան Հարցի համահայկական բնոյթը եւ կարեւորութիւնը, անհրաժեշտ է, որ ՀՀ իշխանութիւնները այժմէն իսկ հարցը համատեղ քննարկեն Հայաստանի ու Արցախի անխտիր բոլոր քաղաքական ուժերի հետ:
Հ.Յ.Դ. ԲԻՒՐՕ
20 Մարտ 2001
Ք. Երեւան
