ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրտչյանն ընդունել է ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության /USAID/ հայաստանյան առաքելության նորանշանակ տնօրեն տիկին Դեբորա Գրիսերին, Հայաստանում ԱՄՆ փոխդեսպան Ռաֆիկ Մանսուրին և ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալության աշխատակիցներին:
ՀՀ կրթության և գիտության նախարարը, ողջունելով հյուրերին, շնորհավորել է Դեբորա Գրիսերին և փոխդեսպան Ռաֆիկ Մանսուրին նշանակվելու կապակցությամբ և հաջողություն մաղթել Հայաստանում իրենց առաքելության մեջ: Լևոն Մկրտչյանը բարձր է գնահատել Հայաստանում USAID-ի ծավալած գործունեության` մասնավորապես ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության հետ համագործակցության մակարդակը:
«Ամերիկյան մի քանի ծրագրեր կան, որոնք ինձ համար կարևոր են ինչպես կրթության, այնպես էլ` քաղաքական առումով, խոսքը վերաբերում է «Խաղաղության կորպուսի» հետ համագործակցությանը, որի գաղափարախոսության մեջ ամփոփված է ամերիկյան ժողովրդի ավանդական հանդուրժողական և բազմաբևեռ մտածողությունը: Վերջերս ծանոթացա նաև «Դասավանդիր Հայաստան» կազմակերպության գործունեությանը, որի գաղափարախոսության հիմքը ևս ամերիկյան մտածողոթյունն է: Խորապես համոզված եմ, որ Հայաստանում առկա է առաջին հերթին հասարակական մտածողության փոփոխությունների անհրաժեշտությունը և վստահ եմ, որ այս ուղղությամբ շատ ծրագրեր համատեղ կյանքի կկոչենք»,- նշել է Լևոն Մկրտչյանը:
Նախարար Լևոն Մկրտչյանը ներկայացրել է կրթության համակարգի կարևոր մարտահրավերները` մասնավորապես առանձնացնելով հանրակրթության և բուհական համակարգերի բարեփոխումները: Հանրակրթության համակարգում նախարարն առանձնացրել է հատկապես փոքր դպրոցների պահպանման խնդիրը: Այս համատեքստում նախարար Մկրտչյանը կարևորել է փոքր դպրոցների պահպանման հայեցակարգի մշակումը:
Անդրադառնալով բարձրագույն կրթության բարեփոխումների անհրաժեշտությանը` նախարարն ընդգծել է այդ գործընթացում կրթության որակի ապահովման գործոնը: Նա շեշտել է համալսարանական կրթության ինքնավարության բարձրացման հարցը` ընդգծելով կառավարման խիստ կենտրոնացված լինելու հանգամանքը: Նախարարը տեղեկացրել է, որ ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունը քայլեր է ձեռնարկում նաև հակակոռուպցիոն ռազմավարության համատեքստում` փորձելով բեռնաթափել կառավարման կենտրոնացվածությունը:
«Մեր առաջնահերթություններն են կրթության որակի բարելավման ապահովումը, համալսարանական կրթության ինքնավարության բարձրացումը և համակարգի կառավարման արդյունավետությունը»,- նշել է նախարարը և հույս հայտնել, որ բարձրագույն կրթության և հետբուհական մասնագիտական կրթության նոր օրենքի ընդունմամբ բազմաթիվ հարցեր կկարգավորվեն:
Նախարարը պատվիրակության ղեկավարի ուշադրությունը հրավիրել է նաև այն հանգամանքի վրա, որ Համաշխարհային բանկի վարկային ծրագրերը կրթության կառուցվածքային խնդիրների լուծմանը մեծապես նպաստելուց հետո պետք է ուղղվեին բովանդակային խնդիրների լուծմանը:
Խոսելով կրթության համակարգում ներկայում ՀԲ վարկային ծրագրով իրականացվող հանրապետության մի շարք դպրոցների նորոգման աշխատանքների մասին` Լևոն Մկրտչյանը ցանկություն է հայտնել ՀԲ-ի հետագա վարկային միջոցներն ուղղորդել կրթության որակի բարձրացման ծրագրերին, որոնք կնպաստեն բարձրագույն կրթության և ավագ դպրոցի բովանդակության և որակյալ կրթության ապահովմանը:
ՀՀ-ում ԱՄՆ փոխդեսպան Ռաֆիկ Մանսուրն իր խոսքում ընդգծել է. «Կրթության և գիտության նախարարության հետ մեր ամուր գործընկերությունը հիմնվում է ընդհանուր արժեքների վրա, որոնցից մեկն էլ այն է, որ կրթությունը մարդու իրավունք է, որը կենսական ու առանցքային դերակատարում ունի անհատի և սոցիալ-տնտեսական զարգացման հարցում: Միացյալ Նահանգների համար երեխաների իրավունքների պաշտպանությունը ևս շարունակում է մնալ գերակա խնդիր, ինչը կիսում են նաև մեր գործընկերներն այստեղ՝ Կրթության և գիտության նախարարությունում ու Հայաստանի կառավարության մյուս օղակներում: Պատրաստ ենք շարունակել մեր գործընկերությունը այս և այլ կարևոր հարցերի շուրջ»:
ՀՀ ԿԳՆ
Վերջ` կրկնուսույցներին. ավագ դպրոցում` 12-րդ դասարանում, միայն երեք առարկա կսովորեն
ՀՀ ԿԳ նախարար Լևոն Մկրտչյանը, երբ նոր էր նշանակվել այդ պաշտոնում, խոստացել էր ոլորտում մի շարք բարեփոխումներ իրականացնել: Եվ այսպես` առաջին քայլն արված է` 2016-17թթ. ուսումնական տարում ավագ դպրոցների աշակերտներին մի շարք էական փոփոխություններ են սպասվում:
Yerkir.am-ի հետ զրույցում Լևոն Մկրտչյանն ասաց, որ պետք է կարողանանք վերաիմաստավորել «ավագ դպրոց» հասկացությունը, որպեսզի այն ճիշտ աշխատի և իր տեղում լինի: Ի վերջո, այն մի համակարգ է, որը լայնորեն կիրառվում է շատ երկրներում, հատկապես` ԱՄՆ-ում, և բավական ճկուն է աշխատում: «Եթե մենք ունենք անկախ թեստավորման կենտրոն, որը, մոտավորապես, ԱՄՆ-ի համակարգի նմանությունն ունի` իրականացնում է կենտրոնացված քննություններ, ապա այս դեպքում ավագ դպրոցից դեպի բուհ անցումը շատ կարևոր է դառնում: Ավագ դպրոցը հանրակրթության մեջ պետք է լինի այն օղակը, որը կկարողանա միջոց ծառայել բուհ անցման համար»,- ասաց նախարարը:
Հարցին, թե ավագ դպրոցները չպե՞տք է այնքան կայանան, որ սկսեն կրկնուսույցներին փոխարինել, քանի որ իրականում աշակերտներին բուհ ընդունելությանը պետք է նախապատրաստեն, Մկրտչյանը պատասխանեց, որ, այո, քանի որ ավագ դպրոցն այդ դերը չի կատարում, աշակերտներն էլ դիմում են կրկնուսույցներին: Խնդիրը լուծելու համար, ըստ նախարարի, հիմա քայլեր են տարվում:
«Ավագ դպրոցների կոնցեպցիան, ըստ էության, այն է, որ արդեն 12-րդ դասարանում մասնագիտորեն լիարժեք կողմնորոշված երեխան կարողանա պատրաստվել բուհ ընդունելությանը: Այս առումով` շատ հետաքրքիր ձևաչափ ունենք միջին մասնագիտական կրթության ոլորտում. այս համակարգում աշակերտին հնարավորություն է տրվում 4 տարվա ընթացքում վերջնական մասնագիտությամբ վկայական ստանալ: Այստեղ մասնագիտական կրթական ծրագրերը նպատակաուղղված են կրթության հանրակրթական և մասնագիտական մակարդակների հաջորդականության միջոցով համապատասխան որակավորման մասնագետների պատրաստմանը: Նույն ձևաչափով մենք պետք է կարողանանք կապել ավագ դպրոցը բակալավրիատին, որպեսզի բակալավրիատի որոշակի ծանրաբեռնվածությունն իջնի ավագ դպրոց»,- ասաց նախարարը:
Ըստ նրա` շատ կարևոր է, որպեսզի 12-րդ դասարանում բեռնաթափում լինի, որպեսզի կարողանանք ապագայում /բնականաբար, պատրաստվելուց հետո/ որոշ կրեդիտային միավորներ իջեցնել ավագ դպրոց, որը կկարևորի նաև ավագ դպրոցի դերը: Ավագ դպրոցն այնքան էլ արդյունավետ չէ գործում, քանի որ, Մկրտչյանի կարծիքով, ամբողջությամբ պահում է դպրոցական ծրագրերի ծանրաբեռնվածությունը:
«Խնդիրն այն է, որ ծնողները չեն տեսնում ավագ դպրոցի մեջ այն ֆունկցիան, որին կոչված է դեպի բակալավրիատ տանող ճանապարհը: Այդ իսկ պատճառով էլ մենք այս տարի որոշեցինք, որ պետք է ինչ-ինչ փոփոխություններ լինեն ավագ դպրոցի ուսումնական ծրագրում: Դեռևս առաջին տարվա համար` դեկտեմբեր ամսին 12-րդ դասարանում սովորող աշակերտը կվերջացնի բոլոր առարկայական քննությունները և կընտրի այն երեք ուղղությունները, որոնց մեջ էլ ուզում է խորանալ և հետագայում այդ մասնագիտությամբ բուհ ընդունվել: Հունվար ամսից 12-րդ դասարանցիները կսովորեն միայն այդ երեք ուղղություններով»,- ասաց նախարարը:
Նա նշեց նաև, որ ուսուցիչների աշխատավարձերի կրճատումներ չեն լինի, որովհետև այնպես են անելու, որ կարողանան «անհրաժեշտ» 34 ժամն ապահովել, պարզապես աշակերտը 3 առարկայի վրա կկենտրոնանա: Փոփոխությունն իրականացնելու ճանապարհին, սակայն, Մկրտչյանի հավաստմամբ, մեկ այլ խնդիր է առաջանում` փոքրաթիվ աշակերտներ ունեցող դպրոցների դեպքում հարցը պետք է կարգավորվի այլ եղանակով:
«Խնդիրը բավական դժվար է լուծել, քանի որ ՀՀ դպրոցների կեսից ավելին 300 աշակերտից ցածր թվաքանակ ունեն, և հոսքային ուսուցում ապահովելը բարդ է: Երկկոմպլեկտ, եռակոմպլեկտ դասարաններում ինչ-որ լուծում տվել են հիմա, բայց դա, իմ խորին համոզմամբ, երեխաների կրթության որակի վրա ազդում է: Կարծում եմ, որ երկկոմպլեկտ, եռակոմպլեկտ ձևաչափերը, որ այսօր գործում են, ի վերջո, ինչ-որ չափով խախտում են հավասարությունը, և փոքրաթիվ աշակերտներ ունեցող դպրոցում սովորող երեխան, ըստ էության, ավելի քիչ հնարավորություններ է ունենում: Փոքրաթիվ աշակերտներ ունեցող ավագ դպրոցներում եթե ունենանք թվաքանակ, որը հնարավորություն կտա հոսքային պարապմունքներ անել, հիանալի կլինի, իսկ եթե չունենանք թվաքանակ, այդտեղ ձևաչափը մի փոքր այլ կլինի` աշակերտը հնարավորություն կունենա իր դպրոցում սովորել իր ընտրած 3 առարկաներն արդեն դասղեկի կամ կոնկրետ ուսուցչի միջոցով` առանձնացված ձևով` գրադարանում կամ համակարգչային սենյակում: Այսինքն` երեք առարկայի սկզբունքը կպահպանվի»,- ասաց Լևոն Մկրտչյանը:
Նախարարը նշեց նաև, որ եթե համակարգն արդարեցրեց իրեն, կկարողանան հաջորդ տարվանից 12-րդ դասարանում ամբողջությամբ այս մեթոդը կիրառել, ոչ թե միայն մեկ կիսամյակ: Այս դեպքում, ըստ նրա, աշակերտը կկարողանա 12-րդ դասարանում նաև կրեդիտներ հավաքել, ինչպես նաև մասնագիտական պրակտիկա անցնել:
«Հիանալի կլինի, եթե կարողանանք հասնել նրան, որ 12-րդ դասարանի աշակերտը, հոսքային մասնագիտորեն կողմնորոշում ունենալուն զուգահեռ, հնարավորություն ունենա 12-րդ դասարանում տեսնել, թե իր մասնագիտությունն ինչ կիրառելիություն ունի, բացի այդ` կոնկրետ աշխատել կրեդիտների վրա և դրանք վերցնել, տեղափոխել բակալավրիատ: Ի դեպ, սեպտեմբերից քննարկման ենք դնելու «Բարձրագույն կրթության մասին օրենքը», որն արդեն պատրաստ է, և այստեղ էլ լուրջ փոփոխություններ կան, որոնք օգնելու են ավագ դպրոցի կայացմանը»,- խոսքն ամփոփեց նախարարը:
