Հայաստանի Հանրապետութեան Գերագոյն Խորհուրդի 5 Յունիս 1991ի նիստին, հայրենիքի քաղաքական այժմու իրավիճակի քննարկման օրակարգի ընթացքին, ընկ. Մեխակ Գաբրիէլեան հետեւեալ ելոյթը ունեցաւ յանուն Հ.Յ.Դաշնակցութեան խորհրդարանական ֆրակցիային:

Հայաստանի ներկայ վիճակը բնորոշւում է.

1. Տնտեսական լուրջ ճգնաժամով, որը բարելաւման փոխարէն հետզհետէ աւելի սուր բնոյթ է ստանում։
2. Քաղաքական ճգնաժամով, որը յատկանշւում է կենտրոնական իշխանութեան նկատմամբ դրսեւորած, յաճախ ինքնանպատակ դիրքորոշումներով, Արցախեան Հարցում անվճռական քաղաքական վարքագծով եւ, ընդհանրապէս, քաղաքական պահին չհամապատասխանող նախաձեռնութիւններով, ինչպէս նաեւ՝ Խորհրդային Միութեան նկատմամբ միջազգային ուժերի որդեգրած դիրքորոշման սխալ պատկերացմամբ եւ այդ դիրքորոշման՝ Հայաստանի ներկայ իրականութեան հետ ունեցած աղերսների ոչ ճիշտ գնահատումով։
3. Հայաստանի Հանրապետութեան բնակչութեան սոցիալական եւ իրաւական պաշտպանուածութեան համակարգերի լուրջ թերութիւններով։
4. Տնտեսական-քաղաքական այս ծանր կացութեանը դիմագրաւելուն ուղղուած Հայաստանի պատասխանատու շրջաններում բազմակողմանի ուսումնասիրուած, յստակ ծրագրի բացակայութեամբ։

Արդ, ամէն օր էլ աւելի խորացող ճգնաժամի լուծումը, այս հանգրուանում, հեռահայեաց մի ծրագրի մշակման առարկայ չի կարող հանդիսանալ։ Այլ՝ ներկայ սուր ճգնաժամի յարուցած պայթիւնավտանգ վիճակը մեր ժողովրդի գլխից հեռացնելու հարցն է, որը հրատապ է, որպէսզի անցումային բնոյթ կրող մօտեցումով ժամանակ շահուի եւ, ապա, հետագայում, աւելի հիմնական միջոցների մասին մտացելու հնարաւորութիւն ստեղծուի։

Ուստի, ներկայ առաջարկութիւնները պարզապէս իրավիճակը մեղմացնելու նպատակ են հետապնդում։ Հետագայում մենք պատրաստ կը լինենք ներկայացնելու Հայաստանի Արտաքին քաղաքականութեան, ինչպէս նաեւ տնտեսական ճգնաժամից հանրապետութիւնը քայլ առ քայլ դուրս բերելու մի հիմնական ծրագիր։

Առաջարկում ենք.

1. Կենտրոնական իշխանութեան ներկայ վերաբերմունքը Հայաստանի եւ Արցախի նկատմամբ վերացնելու նպատակով վերջ տալ առճակատման ռազմավարութեան եւ բռնել երկխօսութեան ուղին։

2. Բոլոր պայմաններում, կազմել յետռե?ֆերենդումեան քաղաքական□ տնտեսական յատուկ ծրագիր, որի մէջ ներկայացուած կը լինեն հայ ժողովրդին սպասող իրավիճակին եւ տնտեսական կացութեան ռէալ եւ առարկայական կարելիութիւնները՝ հեռու տեսական ենթադրութիւններից։ Անզիջում կերպով եւ հետեւողականօրէն հաւատարիմ մնալով Անկախութեան գաղափարին՝ հանրաքուէի անցկացման ժամկէտը պայմանաւորել այդ ծրագրով։

3.Արցախի հարցը բարւօք ընթացքի մէջ դնելու պահանջով գործնական քայլեր ձեռնարկել, որպէսզի.

ա. հայաթափման շրջանները՝ Գետաշէն, Մարտունաշէն, Բերդաձոր եւ Հադրութի գիւղեր վերաբնակեցուին բռնի կերպով տեղահանուած արցախցիներով,
բ. Արցախի ժողովուրդը հնարաւորութիւն ստանայ՝ ժողովրդավարական իրաւունքով՝ ինքը ճշտելու իր Հարցի լուծման ուղին։
4. Յիշեալ խնդիրների իրագործման ճանապարհին, ինչպէս նաեւ Արցախի հայութեան մարդկային իրաւունքների պաշտպանութեան համար օգտագործել պետական բոլոր կարելիութիւնները եւ համահայկական զօրակցութիւնը։

5.Բանակցութիւններ վարել համապատասխան շրջանակների հետ՝ քննելու կարելիութիւնները ամէնից նպաստաւոր այն դրուածքի, որի շնորհիւ, ներկայ փուլում, Հայաստանի մասնակցութիւնը գերիշխան հանրապետութիւնների միութեանը ընդունելի կարող է լինել հայ ժողովրդի համար եւ չհակասել անկախութեան գաղափարին։