Մայիսի առաջին օրերը, 98 տարի առաջ, Հայաստանի մէջ եղան պատմական մեծ նշանակութեամբ յատկանշուող տագնապալի եւ դաժան օրեր՝ բախտորոշ անդրադարձ ունենալով նորանկախ Հայաստանի Հանրապետութեան հետագայ ընթացքին վրայ։ Մայիս 1ի Աշխատաւորական Օրուան տօնախմբութիւնները, 1920ին, Երեւանի մէջ սկսան արտասովոր ծանր մթնոլորտի մէջ։ Քանի մը օր առաջ՝ 28 Ապրիլին խորհրդայնացած Ատրպէյճանի կարմիր իշխանութիւնները վերջնագիր յղած էին վարչապետ Ալ. Խատիսեանի…
Պատմութիւն
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը եւ գաղթականության հարցը
Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը և գաղթականության հարցը Ցարական Ռուսաստանի հետամնաց ծայրագավառը համարվող Հայաստանի տնտեսության վիճակն աննախանձելի էր, իսկ Աշխարհամարտի և թուրքական ներխուժման հետևանքով էլ՝ լիովին կազմալուծված: Որպեսզի պարզ լինի, թե ինչպիսի վնասներ էր պատճառել թուրքական 1918 թ. արշավանքը, բավական է հիշատակել մի երկու փաստ: Հաշվումները ցույց են տվել, որ թուրքական զորքը և…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
1 Մայիս 1890. Աշխատանքի եւ աշխատաւորութեան ազատագրումի շարժումը
— Աշխատանքը կ’ազնուացնէ մարդուս հոգին։ — Քրտինքը կը մաքրէ ներսէն։ Քրտինքը կու գայ այնպիսի տեղերէ, ուր լոգանքի ջուրը երբեք պիտի չկարենայ հասնիլ… Մայիս Մէկ է դարձեալ եւ աշխարհի չորս ծագերուն, բացառութեամբ հիւսիսային Ամերիկայի, աշխատանքը դադար կ’առնէ եւ համայն մարդկութիւնը կը տօնէ Աշխատանքի ու Աշխատաւորութեան միջազգային Օրը։ Թէեւ հնադարեան ժամանակներէն մարդկութիւնը տօնած է Մայիս ամսու գալուստը…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
24 Ապրիլ 1915. Հայոց Ցեղասպանութեան կիզակէտը խորհրդանշող թուականը
Գրված է Ցեղասպանության 100-երորդ տարելիցի առիթով: Ապրիլ 24ին կը բացուի հայոց օրացոյցին ամէնէն սեւ ու արիւնալի էջը։ Տարուան այս օրը, ահա 100 տարիէ ի վեր, երկրագունդի ամէնէն կորսուած անկիւնն ինկած հայ բեկորն անգամ, տեղը եւ ձեւը կը գտնէ միաժամանակ՝ – թէ՛ յարգելու յիշատակը բիւրաւոր մեր նահատակներուն, – թէ՛ անմիջական շրջապատին ու ամբողջ աշխարհին յիշեցնելու, որ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Միքայէլ Վարանդեան (1872-1934). Թուրքիոյ ցեղասպանական ոճիրին յետ-Եղեռնեան նահատակ գաղափարապաշտը
Ապրիլեան ոգեկոչումներու եւ խորհրդածութեանց ծանր մթնոլորտը յատկապէս շեշտելու կու գայ Ապրիլ 22ի այս օրուան զուգադիպող մահուան տարելիցը Միքայէլ Վարանդեանի։ 1915ի Ապրիլ 24ին Պոլսոյ մէջ ձերբակալուած, աքսորուած ու Արհաւիրքի ճամբուն վրայ տմարդի խոշտանգուած ու նահատակուած հայոց Մեծերու շարքին չգտնուեցաւ Միքայէլ Վարանդեան։ Բայց Հայկական Յեղափոխութեան անկրկնելի գաղափարախօսն ու Դաշնակցութեան տեսաբանը այլապէս, թրքական պետութեան գործադրած հայասպանական մեծ ոճիրին…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն, Տեսադարան
Այսօր Թաթուլ Կրպեյանի ծննդյան օրն է
Արցախյան ազատամարտի տարիներին Թաթուլ Կրպեյանը եղել է Գարդմանքի Գետաշեն-Մարտունաշեն ենթաշրջանի ինքնապաշտպանության հրամանատարը: Թեժ էին մարտերը, սակայն քաջ հայորդին վայրկյան անգամ չէր մտածում հող զիջելու մասին։ Թաթուլն ասում էր. «Ինչո՞ւ եք վախենում մահից։ Հողի համար ես հենց հիմա պատրաստ եմ մեռնել։ Հողի, ազգի համար։ Ես ոչ մի անգամ չեմ գնա Երևանի օդանավակայանում իջնեմ, ասեմ՝ Գետաշենը հանձնեցի։…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը և գաղթականության հարցը
Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը և գաղթականության հարցը Ցարական Ռուսաստանի հետամնաց ծայրագավառը համարվող Հայաստանի տնտեսության վիճակն աննախանձելի էր, իսկ Աշխարհամարտի և թուրքական ներխուժման հետևանքով էլ՝ լիովին կազմալուծված: Որպեսզի պարզ լինի, թե ինչպիսի վնասներ էր պատճառել թուրքական 1918 թ. արշավանքը, բավական է հիշատակել մի երկու փաստ: Հաշվումները ցույց են տվել, որ թուրքական զորքը և…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
18 Ապրիլ 1921, Արցախ. Վերջ գտաւ Թեւան Ստեփանեանի ղեկավարած հակապոլշեւիկեան ապստամբութիւնը
1921 թուականի Ապրիլը ծանրագոյն, այլեւ վճռորոշ ամիս մը եղաւ հայ ժողովուրդի եւ Հայաստանի պատմութեան մէջ։ Անկախ Հայաստանի Հանրապետութիւնը երկրորդ անգամ — եւ այլեւս 70 տարուան համար — ինկաւ խորհրդային լուծի տակ։ 18 Փետրուար 1921ին շղթայազերծուած համաժողովրդային ապստամբութիւնը, զինու զօրութեամբ խորհըրդայնացուած Հայաստանի իշխանութեան ղեկը վերադարձնելով Սիմոն Վրացեանի գլխաւորած Հայրենիքի Փրկութեան Կոմիտէին, յիսնօրեայ ուժեղ դիմադրութիւն ցուցաբերելէ ետք…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Շահան Նաթալի (1884-1983թթ). Հայ ազգը ոչ միայն խօսքով, այլ մանաւանդ գործով պէտք է տիրանայ ապրելու իր իրաւունքին
Շահան Նաթալի (Յակոբ Տէր Յակոբեան) ծնուել է 1884թ. Արեւմտեան Հայաստանի Խարբերդ նահանգի Հիւսէյնիկ գիւղում: Որբացել է սուլթանական Թուրքիայում իրականացուած հայկական կոտորածների ժամանակ: Փոքր տարիքից ուխտել է ուղղել իր ընտանիքի եւ իր ժողովրդի հանդէպ կատարուած մեծ անիրաւութիւնը: Սովորել է Կ. Պոլսի Պէրպէրեան Վարժարանում, բախտ ունենալով աշակերտելու ժամանակի լաւագոյն մանկավարժներից Ռեթէոս Պէրպէրէանին: 1904 թ. Մեկնել է Ամերիկայի…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն, Տեսադարան
«Շահումյանի արծիվը». Շահեն Մեղրյանի հիշատակի օրն է
Շահեն Մեղրյանը Ծնվել է 1952 թ. հունվարի 2-ին Շահումյանի շրջանի Գյուլիստան գյուղում: Ընտանիքի 9-րդ երախան էր, ուներ 6 եղբայր, 4 քույր: Գերազանց ավարտելով միջնակարգ դպրոցը` 1969թ. ընդունվել է ԵՊՀ Տնտեսագիտության ֆակուլտետ: 1975 թ. ավարտել է համալսարանը և վերադարձել Շահումյանի շրջան: Սկզբից աշխատել է որպես տնտեսագետ, ապա շրջանի կոմերիտմիության առաջին քարտուղար: 1981-1988 թթ. եղել է շրջանի…