Tert.am-ի հետ զրույցում «Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության» Հայաստանի Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ, ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանն անդրադառնալով հարցին, թե արդյո՞ք սահմանները՝ ընդդիմություն, ոչ ընդդիմություն, այլընտրանքային, իշխանական, ոչ իշխանական ուժեր, Հայաստանում մի տեսակ լղոզված են, հայտարարեց. «Գծերի մասին եք խոսում, ես էլ ասում եմ՝ ի՞նչ գիծ, եթե գծեր քաշելու բոլոր ժողովրդավարական մեխանիզմները բացակա են: Եթե ընտրությունը որպես այդպիսին ժողովրդավարական չէ, ո՞վ է որոշում քաղաքական ուժի իրական վարկանիշը, ինչո՞վ է որոշվում: Այդ բոլոր ձևերը, եղանակները, մեթոդները Հայաստանում դեֆորմացված են»:

– Պարոն Ռուստամյան, ՀՅԴ-ն միակն էր, որն ըմբռնումով մոտեցավ Սերժ Սարգսյանի ՝ Մաքսային միությանը միանալու մասին հայտարարությանը և պայմանավորեց դա անվտանգության նկատառումներով: Հիմա, երբ ուրվագծվում է մի պատկեր, որից պարզ է դառնում, որ մեզ այնքան էլ չեն շտապում դարձնել ՄՄ չորրորդ անդամ, չե՞ք ափսոսում նման գնահատականների համար:

-Գնահատականը շատ հստակ է, կապված չէ դրա հետ, հակառակը, սա ցույց է տալիս, որ շատ լուրջ աշխարհաքաղաքական իրադարձությունների մի հորձանուտ է, որի մեջ մտնում է Հայաստանը: Սա ՄՄ-ին անդամակցության պարզ հարց չէ, իսկապես անվտանգության խնդիր է լուծվում, էդ պատճառով են խառնվել իրար Թուրքիան և Ադրբեջանը և ամեն ինչ անում են, որպեսզի ինչ-որ ձևով վերապահում լինի Հայաստանի անդամակցության հետ կապված՝ Ղարաբաղի մասով: Սա, հակառակը, գալիս է հաստատելու, որ այս պրոցեսը կապված է մեր անվտանգության և լինելիության խնդրի հետ:

-Իսկ ի՞նչ կասեք այն մասին, որ Ռուսաստանը ձգտում է, որ Ադրբեջանը ևս ներգրավվի ՄՄ:

-Որպեսզի այդ խնդիրն ավելի հեշտ լուծվի, ինչպես Եվրամիությունն էր ձգտում, կամ ինչպես Եվրոպայի Խորհրդում Հայաստանի և Ադրբեջանի անդամությունը եղավ միաժամանակ, որպեսզի այդ խնդրի մեջ չմտնի և այդ պահին վճռահատող ինչ-որ եզրակացություն չկատարի:

-Այսինքն՝ մտավախություն չունե՞ք, որ Վիլնյուսից հետո, երբ «գնացքն արդեն մեկնած կլինի», մեզ ՄՄ չեն ընդունի:

-Ես խոսում եմ այսօրվա անհրաժեշտության մասին, որ եթե այդ խնդիրը դրված է՝ «կամ, կամ»-ի, դու ուրիշ այլընտրանք չունես, պետք է ամրապնդես այն, ինչ որ ունես: Այդ պահին այդ էր, և դա էր պետք կատարել:

-Երեկ ՀՀԿ-ական Մհեր Սեդրակյանը հայտարարեց՝ «հլը մի հատ ընդդիմությանը նայեք, երեք-չորս հատ վիլլա ունեն, ամեն մեկն էլ՝ մի քանի հատ կնիկ»:

-Չգիտեմ՝ որ վիլլաների մասին է խոսքը, թող նայեն, ես դեմ չեմ, բոլորի վիլլաներն էլ թող նայեն, ով վիլլա ունի, թող ցույց տա:

-Դիցուք վիլլաներ հայտնաբերվեցին, և ի՞նչ: Թե՞ դա խորհրդային մտածողության ինչ-որ կարծրատիպ է: Այսինքն՝ ընդդիմադիր քաղաքական գործիչը Հայաստանում կարո՞ղ է, թե չի կարող ունենալ առանձնատուն:

-Մենք հարստությանը դեմ չենք, մենք դեմ ենք հարստության ձևավորման հանցագործ մեթոդներին: Սա է տարբերությունը. հարստությունը երկսայրի սուր է. կարող է օգտակար էլ լինել, կարող է վնաս բերել, և տվյալ պարագայում ամենակարևորն է, թե ինչպես է այդ հարստությունը կուտակվել՝ օրինակա՞ն, թե ոչ օրինական:

-Այնուամենայնիվ, ընդդիմադիր գործչի համար վիլլա ունենալը վարկաբեկող չէ՞:

-Բնականաբար, եթե մենք գիտենք, որ կոռուպցիայի մեջ թաթախված երկիր է. գիտենք, որ էդ ամենը չի կարող ձեռք բերված լինել և բացատրվել, հիմնավորվել աշխատավարձով, արդար բիզնես գործունեությամբ, մանավանդ որ, եթե նկատի ունենանք, որ նախարարները, պատգամավորներն իրավունք չունեն զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ, և էս ամեն ինչի ֆոնի վրա մարդկանց մոտ բնականաբար առաջանում է լուրջ կասկածանք, որ էդ ամեն ինչը ձեռք է բերվել ոչ օրինական ճանապարհով: Այդքան բան:

– Նաև մի տեսակ խառնվել են սահմանները. ընդդիմություն, այլընտրանք, իշխանամետ, ոչ իշխանամետ ուժեր: Ձեր կարծիքով՝ այստեղ և՞ս իշխանությունների մատը խառն է, նաև լրատվամիջոցների, որոնք արձանագրում են այն, ինչ կա: Որ, մասնավորապես, հանրային վստահություն չկա որևէ անհատի կամ քաղաքական ուժի հանդեպ:

-Ոչ թե խառնվելու մասին է պետք խոսել, այն այն մասին, որ բոլոր ավտորիտար ռեժիմ ունեցող երկրներում ընդդիմությունը դուրս է մղված քաղաքական դաշտից կամ գտնվում է 15 -18 տոկոսի սահմաններում: Սա ավտորիտարության ցուցանիշ է. եթե ուշադիր հետևեք այդ երկրներին, որոնք ավտորիտար ռեժիմներ ունեն, կտեսնեք, որ այնտեղ ընդհանրապես ընդդիմություն գոյություն չունի: Մենք մոտենում ենք դրան, որ, այո, դուրս է մղվում ընդդիմադիր դաշտը:

-Ես դրա մասին չեմ խոսում…

– Ես դրա մասին եմ խոսում, Դուք գծերի մասին եք խոսում, ես էլ ասում եմ՝ ի՞նչ գիծ, եթե գծեր քաշելու բոլոր ժողովրդավարական մեխանիզմները բացակա են: Եթե ընտրությունը որպես այդպիսին ժողովրդավարական չէ, ո՞վ է որոշում քաղաքական ուժի իրական վարկանիշը, ինչո՞վ է որոշվում: Էդ բոլոր ձևերը, եղանակները, մեթոդները Հայաստանում դեֆորմացված են:

-Կա նման խոսք՝ ձայն բազմաց, ձայն Աստծո: Այսինքն՝ մարդիկ, ընդհանուր առմամբ, չեն վստահում որևէ քաղաքական ուժի:

-Բազմության ձայնը որտե՞ղ է լսվում, որ իմանանք՝ Աստծո ձայնը որն էր: Աստծո ձայնը գիտենք…

-Հետևու՞մ եք սոցիալական ցանցերում քննարկումներին:

-Դրանք խմբեր են, «Աստծո ձայն՝ ձայն բազմաց»-ի տակ հասկացվում է լուրջ բազմություն, իսկ Աստծո ձայնն ով ուզում է լսել, կարող է գնալ Հայ Առաքելական Եկեղեցի, Աստվածաշունչ կարդալ, պարտադիր չէ, որ հետևենք ընտրությունների արդյունքներին:

-Ձեր ասածից հիշեցի Ձեր մեկ այլ հայտարարություն, որ «այս ընդդիմությունը այդպես էլ չհասկացավ, որ իշխանափոխության հասնել հնարավոր չէ ընտրություններով»:

-Ես ասել եմ՝ ընտրություններն այնպես, ինչպես անցկացվում են Հայաստանում բացառում են իշխանափոխությունը: Այո, բացառում են, և ո՞վ ասաց՝ չհասկացան, լավ էլ հասկացել են:

-Մոտ մեկ ամիս առաջ արեցիք «Մենք ապրելու ենք մեր երկրում» ծրագրի շնորհանդեսը, որն ուղղված է արտագաղթը կասեցնելուն, ինչում ակնկալում եք նաև իշխանության աջակցությունը: Կառավարությունն արձագանքե՞լ է:

– Ընթացքը կամաց-կամաց թափ է հավաքում, տարբեր խավերի հետ հանդիպումներ են եղել. մասնագետներ, էթնոգրաֆիայի մասնագետներ, հոգեբաններ, որովհետև խնդիրը, որ դրված է՝ արտագաղթի կասեցման հարցը, վեր է ամեն ինչից: Սա ուզում ենք դարձնել վերկուսակցական հարց և նպատակ: Կառավարությունն էլ է այս ուղղությամբ որոշ քննարկումներ իրականացնում իր ներսում: Մենք, իհարկե, ամբողջական պատասխանը դեռ չունենք, բայց ականատեսն ենք լինում, որ գործադիր իշխանությունը փորձում է իր օրենսդրական նախաձեռնությունների մեջ հաշվի առնել այդ ծրագրի որոշ դրույթներ, մասնավորապես, նույն վարձատրության և աշխատավարձերի միասնական համակարգը ձևավորելու հարցն էր, որը վաղուց ի վեր բարձրացրել և կարևորել ենք:

tert.am