«Ալիք»-ի հարցազրոյցը ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ ճրտգ. Վիգէն Բաղումեանի հետ

– Պրն. Բաղումեան օրերս Բէյրութում կայացաւ ՀՅԴ Բիւրոյի լիագումար հերթական նիստը: Հաշւի առնելով այն պարագան, որ սովորաբար լիագումար նիստերը կայանում են Երեւանում, կարելի՞ է հետեւութիւն անել, որ բէյրութեան նիստը յատուկ պատգամ էր պարունակում:

– Ճիշտ է, սովորաբար Բիւրոյի լիագումար նիստերը կայանում են Երեւանում, սակայն պարագայաբար, երբ անհրաժեշտութիւն է ծագում նաեւ գումարւում է այլուր: Լիբանանը ի դէպ, թէ՛ համայնքային, եւ թէ՛ կազմակերպական առումներով շարունակում է համարւել Սփիւռքի գլխաւոր առանցքը: Բիւրօն իր նիստը Բէյրութում գումարելով փորձեց լուծել մի քանի հարցեր: Նախ՝ մօտկից իրազեկւել Լիբանանի ու Սիրիայի մեր համայնքների անվտանգութեան հարցերից եւ ցուցաբերել համակուսակցական հոգատարութիւն: Ապա, այս դժւար օրերին, ամբողջական զօրակցութիւն յայտնել Լիբանանի մեր մարմիններին, ընկերներին ու համակիր շրջանակին: Ինչպէս եւ հանդիպել Արամ Ա կաթողիկոսին ու վերջապէս մասնակցել երեք հայկական կուսակցութիւնների Գերագոյն մարմինների միասնական ժողովին:

-Իսկ կայացած լիագումարի օրակարգերից, որոնք կուզէիք առանձնացնել, որպէս քննարկւող հրատապ հարցեր:

– Մեր լիագումար նիստերի օրակարգը միշտ էլ ընդգրկում է բազմապիսի ու բազմաթիւ հարցեր: Սկսած Հայաստանի Հանրապետութիւնից, Արցախից ու Ջաւախքից մինչեւ հին ու նոր Սփիւռքեան համայնքներ: Արտաքին ու ներքին քաղաքական հարցերից մինչեւ ներկազմակերպական խնդիրներ: Ուստի՝ դժւար է առանձնացնել այս կամ այն կէտը, որպէս ամենակարեւորն ու ամենահրատապը: Բոլորն էլ իրենց հերթին համարւում են կարեւոր եւ պահանջում են համապատասխան վերահասութիւն:
Այդուհանդերձ, եթէ առանձնացնելու լինեմ այն մի քանի կէտերը, որոնց վրայ առաւել ուշադրութիւն կենտրոնացաւ, կը մատնանշեմ հետեւեալները՝

-Սիրիահայ համայնքին առնչւող հարցեր,
-Հայաստանում կազմակերպութեան հզօրացման ծրագրեր,

-Քրդական գործօնի աճող դերը տարածաշրջանում:

-Նոյն Բէյրութում «միացեալ յայտարարութեամբ» հանդէս եկան երեք աւանդական կուսակցութիւնները: Պահը հետաքրքիր էր, երբ այդ «յայտարարութիւնը» համընկնում էր Թուրքիայի արտգործնախարարի երեւանեան այցին: Ո՞րն էր, ըստ Ձեզ՝ յայտարարութեան առանցքային պատգամը Թուրքիային՝ Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին ընդառաջ: Իսկ, առհասարակ, ինչպէս կը բնութագրէիք Դաւութօղլուի երեւանեան այցի եւ դրան նախորդող ու յաջորդող արձագանգները:

– Չեմ կարող ասել, որ երեք կուսակցութիւնների հրապարակած յայտարարութիւնը կապւած է Թուրքիայի արտգործնախարարի երեւանեան այցելութեան հետ: Դա շատ աւելի ընդգրկուն բնոյթ ունի, քան այդ այցելութիւնը: Այն ուղղւած է մի կողմից մեր ներքին լսարանին՝ հայութեանն ու հայ պետականութեանը, իսկ միւս կողմից՝ մեզանով հետաքրքրւող արտաքին աշխարհին՝ այդ թւում Թուրքիային:

Դաւութօղլուի յայտարարութիւնը «նուրբ» խոստովանութեան փորձ էր Հայոց Ցեղասպանութեան մասին՝ առանց այդ իրողութիւնը ճանաչելու եւ պատասխանատւութիւն վերցնելու: Սա այն ոճի նախերգանքն է, որով Թուրքիան փորձում է առանց Ցեղասպանութիւնը իր իսկ անունով կոչելու եւ այն ճանաչելու, կողմնակի ակնարկով օտարների մօտ ստեղծի այն տպաւորութիւնը, որ հայ-թուրքական պատմական կոնֆլիկտը այլեւս լուծւած է: Այսպիսով՝ նրանք նախապատրաստւում են Ցեղասպանութեան հարիւրամեակը «անուշի կապել»:

– Պրն. Բաղումեան, Իրան-Արեւմուտք Ժնեւեան բանակցութիւնների արդիւնքում համեմատական դրական համաձայնագիրը ցաւագին է ընդունւում հակաիրան ուժերի կողմից:
Ձեր կարծիքով, կը յաջողւի՞ այդ ուժերին եւ մասնաւորապէս, հրէական լաբբիին ձախողեցնել Իրան-Արեւմուտք սառցահալը:

– Դժւար է ելքը կանխատեսել: Բայց, մեր բուռն ցանկութիւնն է, որ համաձայնութիւնը մօտ ապագայում ամբողջացւի եւ հարցերը խաղաղ լուծում ստանան: Դա բխում է Իրանի, Հայաստանի եւ շրջանի շատ երկրների ու ժողովուրդների շահերից: Հակառակը՝ ծանր հետեւանքներ կունենայ, բոլորի, այդ թւում՝ Արեւմուտքի համար: Իհարկէ, թշնամաբար տրամադրւած երկրներ կան, որոնք դժգոհ են այս համաձայնութիւնից: Ինչպէս Իսրայէլը եւ Ադրբեջանը՝ տարբեր դրդապատճառներով: Հարցի խաղաղ կարգաւորումը եւ Իրանի շուրջ լարւածութեան վերացումը, արմատապէս կը փոխի ներկայ գէո-պոլիտիկան: Ադրբեջանը զգալիօրէն կը կորցնի իր ռազմավարական նշանակութիւնը՝ որպէս Իրանի դէմ պատւարի, նաեւ կը կորցնի դէպի Արեւմուտք էներգիայի մատակարարման իր այսօրւայ գրեթէ մենաշնորհեալ հանգամանքը:

alikonline.ir

22/12/2013