Հարցազրույց ՀՅԴ խորհրդարանական խմբակցության անդամ Արմենուհի Կյուրեղյանի հետ

-Վերջերս ՀՀԿ պատգամավոր Սամվել Ֆարմանյանը առաջարկեց ստեղծել ոչ ֆորմալ պատգամավորական աշխատանքային խումբ ժողովրդագրական խնդիրները ուսումնասիրելու նպատակով: Ի՞նչ կտա նման խմբի ստեղծումը:

-Այո, ստեղծվում է պատգամավորական աշխատանքային խումբ, նրանք, ովքեր կուզենան մասնակցել այդ փաթեթի ստեղծման աշխատանքներին, պետք է ներգրավվեն խմբում: ՀՅԴ խմբակցության կողմից ինքս արդեն ներգրավվել եմ այդ աշխատանքներում: Իմ կուսակցությունն ունի կոնկրետ առաջարկներ, որոնք կմիացնենք խմբի կողմից ստեղծվելիք ընդհանուր փաթեթին և կփորձենք կյանքի կոչել, հասնել նրան, որ առաջարկներն օրենքի ուժ ստանան:

Համոզված եմ, որ հաջողելու ենք: Կարծում եմ, որ խորհրդարանական ընդդիմությունը ևս կմիանա նման ծրագրի իրականացմանը: Աշխատանքային խումբը կլինի այն հարթակը, որտեղ դիմությունն ու ընդդիմությունը կկարողանան ստեղծել մի ընդհանուր փաթեթ, ինչը ժողովորդի համար խիստ նպաստավոր կլինի: Բայց եթե անգամ այդ խումբը չստացվի, մեր կուսակցությունը դա կանի առանձին:

Պատգամավորական աշխատանքային խմբի ստեղծման նպատակն է հանդես գալ այնպիսի օրենսդրական նախաձեռնություններով, որոնք կմեղմեն, կնվազեցնեն արտագաղթի տեմպերը, որ շատ կարևոր է, կխթանեն ներգաղթը:

Բայց ժողովրդագրական խնդիրների լուծում ասվածը չի նշանակում միայն կանխել արտագաղթը, նշանակում է խթանել ծնելիությունը, նվազեցնել մահացության ցուցանիշը, վերջապես՝ խթանել ներդրումներին: Այսինքն՝ ժողովրդագրական խնդիրների լուծման համար հարկավոր է համալիր մոտեցում ցուցաբերել: Ի՞ նչ անվտանգության մասին է խոսքը, ու՞մ համար ենք ուզում անվտանգ պահել երկիրը, եթե այնտեղ ապրող չի լինելու: Այնպես որ արտագաղթը կանխելը մեր հիմնական խնդիրներից մեկն է:

-Դեռ 2013-ին ՀՅԴ-ն ներկայացրել էր «Մենք ապրելու ենք մեր երկրում» ծրագիրը, որի նպատակն է կասեցնել արտագաղթը: Եթե ունեցել եք նման ծրագիր, կնշանակի ուսումասիրել եք, թե որոնք են այն ծնող իրական պատճառները:

-Պատճառները մեկը չեն, շատ են, ընդ որում՝ սոցիալականը չնայած մեծ դեր ունի ու նպաստում է այդ վտանգավոր երևույթի խորացմանը, սակայն բազմաթիվ պատճառներից ընդամենը մեկն է:

Տեսեք, խելոք մարդը կարողանում է բավարարել իր ընտանիքի միջին պահանջները, բայց իր հնարավորություններն ու կարողություններն այստեղ իրացնելու տարբերակ չի տեսնում ու մտածում է երկրից գնալու մասին: Սա նշանակում է, որ արտագաղթի հիմքում միայն հացի խնդիր լուծելու հարցը չէ, պատճառները բազմաշերտ են: Պետք է երիտասարդությանն այնպիսի պայմաններ առաջարկել, որ նա ձգտի իր ներուժը երկրի համար օգտագործել: Պետք է գիտության զարգացման մասին մտածել, որպեսզի մեր գիտնականը մեզ համար աշխատի: Պետք է առողջապահության ոլորտում եղած խնդիրները լուծել, պետք է ներդրումներ բերել երկիր, կրկնում եմ, խնդրի լուծումը պահանջում է համալիր մոտեցում:

-Կարծիքներ են հնչում՝ այս մարտահրավերի դեմն առնելու համար հարկավոր է միավորել Հայաստանի ու Սփյուռքի ջանքերը, նաև ասվում է՝ պետք է հիմադրամներ ստեղծել:

-Չեմ կարծում, թե ճիշտ է «պետք է»-ներով խոսել Սփյուռքի հետ, քանի որ «պետք է»-ներով կարող ենք նաև վանել: Նրանց առաջ խնդիր դնել, թե դուք պետք է սա անեք, նա անեք՝ սխալ կլինի: Բայց, իհարկե, անհրաժեշտություն է հայության ներքին ու արտաքին ուժերի միավորումն ու համախմբումը կոնկրետ այդ խնդիների լուծման համար:

Մենք Սփյուռքում մեծ ներուժ ունենք: Ճիշտ կլինի այն ճիշտ նպատակի համար օգտագործել: Ցանկացողներն էլ միգուցե շատ են: Դրա համար եմ նաև ասում, որ պետք է ներդրումների հնարավորություն ընձեռել, որպեսզի սփյուռքահայությունը կարողանա ներդրումներով մասնակցել այդ խնդրների լուծմանը: Մենք նաև պետք է խթանենք սփյուռքահայ երիտասարդության այցը Հայաստան, որպեսզի նրանք կապվեն իրենց երկրի հետ, որպեսզի ցանկություն ունենան ապրել, արարել Հայաստանում:

-Շատ սփյուռքահայերից նույն դժգոհություններն ենք լսում՝ հայաստանյան շուկայում մրցակցությունը սահմանափակ է, շուկայում կան գերիշխող դիրք ունեցողներ, որոնք ճնշում են մյուսներին:

-Իհարկե, ունենք տնտեսական մենաշնորհ, բայց եկեք անկեղծ լինենք, ասենք, որ տնտեսական մենաշնորհը հետևանք է քաղաքական մենաշնորհի, իսկ քաղաքական մենաշնորհները ներկայիս քաղաքական համակարգի հետևանքն են: Հետևաբար անցումը խորհրդարանական համակարգի մեզ հնարավորություն կտա ազատվել քաղաքական մենաշնորհից, սա էլ իր հերթին հնարավորություն կտա ազատվել տնտեսական մենաշնորհից: Սրանք մեկը մյուսի հետ կապված խնդիրներ են:

Մեր կուսակցությունը խորհրդարանական համակարգի ջատագով է, հիշում եք, որ մենք անընդհատ խոսում էինք դրա ներդրման անհրաժեշտության մասին, քանի որ համոզված ենք, որ դրանով նաև կարող ենք հասնել մենաշնորհների վերացմանը:

Բայց դա պահանջում է ժամանակ ու հետևողական աշխատանք: Նախ սպասենք 2018-ի ապրիլին, երբ երկիրն ամբողջությամբ կանցնի խորհրդարանական համակարգի: Ազգային ժողովը պետք է հասնի այն կարգավիճակին, որ ինքն իսկապես դառնա երկրի տերը: Մյուս կողմից՝ շատ կարևոր է, որ մեր ժողովուրդն ինքը դառնա պահանջատեր: Մեր ժողովուրդը, ի վերջո, պետք է զգա, որ իր ընտրությամբ կարող է ազդել քաղաքական ու տնտեսական մենաշնորհների վրա:

-Նախագահն իր հայտնի ելույթում խստորեն քննադատեց այն արատավոր երևույթները, որ կան համայնքներում ու իրականացվում են համայնքապետերի ձեռքով: Ինչ կասեք այդ ելույթի առնչությամբ. ոմանք, ի դեպ, այն կոշտ բնորոշեցին:

-Նախագահի ելույթը կոշտ չէր, այն շատ ճիշտ էր, եթե ճիշտ խոսք է ասվում ընկալվում է կոշտ: Այն ուղերձները, որոնք նախագահը հնչեցրեց, եթե գան ու հասնեն իրական կյանք, եթե դառնան կյանքում օգտագործվող կանոններ, հավատացեք, մեր կյանքը կբարելավվի:

Իսկ համայնքների կյանքի փոփոխման համար շատ ավելի կարևոր է մեր ակտիվությունը, մենք հայտարարում ենք, որ ունենք տեղական ինքնակառավարման համակարգ, իսկ դա իրականում նշանակում է, որ ՏԻՄ բնակիչն ակտիվորեն պետք է մասնակցի իր իսկ կյանքին վերաբերող որոշումների կայացմանը: Եթե համայնքի բնակիչը դա չի դարձրել իր օրվա պահանջը, այդ ոճով չի ապրում, չենք կարող փոփոխություններ ունենալ:

ՏԻՄ-ը այն մարմինն է, որի հետ բնակիչն անընդհատ առնչվում է, և իր անմիջական մասնակցությամբ շատ ավելի հեշտությամբ կարող է հասնել փոփոխությունների, քանի որ օրենքը նրան այդ հնարավորությունները տալիս է: Իսկ օրենքում բնակչության մասնակցության մասին սահմանված կարգ կա, բայց որ համայնքի բնակիչներն են իրացնում են իրենց իրավունքը: Այստեղ կա մեր բնակչությանը իրազեկելու խնդիր:

Մտածողություն պետք է փոխվի: Դրա համար ժամանակ է պետք, միանգամից հարաշքներ չեն լինում: Բայց մեր կուսակցությունը երբեք չի մտածում, որ դրանք անիրագործելի խնդիրներ են: Ճանապարհներն են տարբեր. կամ կարելի է իրագործել կտրուկ, արագ հեղափոխությամբ, ինչին դեմ ենք, կամ ժամանակի մեջ՝ համառ, հետևողական աշխատանքով: Սա մեր որդեգրած գործելոճն է: Իսկ դրա համար պետք է քաղաքական ուժերի՝ իշխանության ու ընդդիմության միջև կայանա երկխոսություն, իսկ կոալիցիայի ներսում ծավալվի ներքին արդյունավետ աշխատանք:

ԱՐՄԻՆԵ ՍԻՄՈՆՅԱՆ

«Հայոց Աշխարհ» օրաթերթ
armworld.am