Մարտ 22ը հայոց յուշատետրին մէջ կը բանայ ուսանելի էջը ազերիական բռնագրաւման, եղեռնագործութեան եւ հայաթափումի լուծին դէմ Արցախի հայութեան պատմական առաջին ապստամբութեան։ 1920 թուականի Մարտ 22ին, Արցախի լեռնային թէ դաշտային բոլոր շրջաններուն մէջ, հայութիւնը ընդհանուր ապստամբութեան ձեռնարկեց մուսաւաթական Ատրպէյճանի ձեռնարկած բռնագրաւման ու տիրապետական յարձակողականին դէմ։ 1905ին եւ 1918ին ալ, Արցախի տարածքին, արիւնալի ընդհարումներ արձանագրուած էին հայերու…
Պատմութիւն
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Պետական իշխանության մարմինների ձևավորումը. Կառավարություն
Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Պետական իշխանության մարմինների ձևավորումը Կառավարություն Հայաստանի անկախության հռչակումից հետո շատ ավելի դժվար ու տևական էին լինելու պետականության կայացումը և երկրի դինամիկ զարգացումը: Պետականաշինության առաջին քայլը, բնականաբար, սկսվեց կառավարության ձևավորումից: Հայաստանի անկախության հռչակումից և Բաթումի հաշտության պայմանագրի կնքումից հետո առաջնային խնդիր դարձավ պետական իշխանության երեք հիմնական` գործադիր, օրենսդիր և դատական մարմինների ձևավորումը:…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն, Տեսադարան
Այսօր Խաժակ Տեր-Գրիգորյանի ծննդյան օրն է
«Հ.Յ. Դաշնակցությունը ծնվեց հայ ժողովրդին բերելու ազատություն, նա ոգի ի բռին պայքարեց ի խնդիր Հայաստանի ու հայության համար մարդկային տարրական իրավունքների նվաճման: Նրա Գոյության իմաստը եղավ պայքարը ազատության համար: «ԱԶՏՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՄ ՄԱՀ»՝ ահա միակ կարգախոսը Դաշնկացության համար անցյալում և այսօր: Եվ այսօր, որպես առաջամարտիկը ժողովրդավարական սկզբունքների, նա շարունակում է և պիտի շարունակի իր անհաշտ ու…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Խմբապետ Մուշեղ (Աւետիսեան, 1887-1956). Սասնոյ ֆետայական սերունդին անկեղծ զինուորն ու քաջարի խմբապետը
Հայ ժողովուրդի անձնուրաց քաջորդիներու եւ առասպելատիպ հերոսներու ֆետայական փաղանգին մէջ առանձնայատուկ իր տեղը ունի Սասնոյ Խիանք գաւառի ծնունդ Աւետիսեան Մուշեղը, որ հայոց նորագոյն պատմութեան մէջ անմահացաւ իբրեւ Խմբապետ Մուշեղ։ Մարտ 19ի այս օրը կ’ոգեկոչենք մահուան 62րդ տարելիցը սասունցի ազատամարտիկներու այս արժանաւոր խմբապետին, որուն մօտէն ծանօթանալու բախտը ունեցած էր սփիւռքահայ գրականութեան անմահներէն Անդրանիկ Ծառուկեան՝ իր «Երազային…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
1879 թվականի մարտի 19-ին ծնվել է Արամ Մանուկյանը
Արտաշես Շահբազյան Արամը Հայոց բազմադարյա պատմության կերտած բազում մեծերի մեջ ամենամեծերից մեկն է Արամ Մանուկյանը: Քիչ չեն ազատագրական նոր պայքարի եւ հայոց պետականության վերականգնման բովում հերոսացածները, բայց նրանց բոլորի թվում առանձնահատուկ է Արամը, որպես նոր պետականության հիմնադրի կերպարը առավել չափով մարմնավորող գործիչ: 19-րդ դարի վերջին տասնամյակներին թափ առած ազգային ազատագրական պայքարի գործիչներն ու գաղափարախոսները, փայփայելով…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն, Տեսադարան
17 Մարտ 1905. Վիտոշի Խորհուրդը եւ Քրիստափորեան Աւանդը
Հայ ազգային գիտակցութեան մէջ կարմիր արեամբ յաւերժացած պահ է 1905 թուականի այս օրը՝ 17 Մարտը, երբ Պուլկարիոյ Վիտոշ լերան լանջին, հայ ազգային-ազատագրական շարժման անզուգական վարիչը՝ Քրիստափոր Միքայէլեան եւ իր գործակից Վռամշապուհ Քենտիրեան զոհուեցան, Սուլթան Համիտի ահաբեկման համար պատրաստուած ռումբի փորձարկման ընթացքին։ Վիտոշի Խորհուրդը ինչպէս իր օրին եւ այնուհետեւ ամբողջ տասնամեակներ, նոյնպէս եւ այսօր կը շարունակէ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Ավետիք Իսահակյանը եւ Սիամանթոն Քրիստափոր Միքայելյանի մասին
Ավետիք Իսահակյանը Քրիստափոր Միքայելյանի մասին 2016 թվականին Երեւանի Պետական Համալսարանի հրատարակչությունը լույս է ընծայել է Ավետիք Իսահակյանի նամականին. «Ավետիք Իսահակյանի նամակները»: Նամակների այս ժողովածուն ընդգրկում է մեծ գրողի 267 նամակները, որոնք ուղղված են նշանավոր մտավորականների, գրողների, հասարակական-քաղաքական եւ պետական գործիչների, ինչպես եւ մտերիմների: Տեղ գտած նամակներից երեքի հասցեատերը Իսահակյանի հեռավոր ազգականուհի եւ մտերմուհի Աննա (Աննիկ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Հայաստանի Հանրապետության կազմավորումը-Բաթումի պայմանագիրը
Շարունակում ենք ներկայացնել հատվածներ պատմական գիտությունների դոկտոր Արարատ Հակոբյանի «Հայաստանի Հանրապետությունը» գրքից: Գիրքը գրվել է Հայաստանի Հանրապետության հարյուրամյակի առիթով: Ներկայացնելով աշխարհաքաղաքական իրողությունները, որոնց պայմաններում, անհնարինը հնարավոր դարձնելով, կերտվեց Հայաստանի Հանրապետությունը, աշխատության հեղինակը հատկապես կանգ է առնում այն իրագործումների վրա, որոնք հնարավոր եղավ կարճ ժամանակահատվածում եւ բարդ պայմաններում իրականացնել պետականաշինության, բանակաշինության, սոցիալ-տնտեսական, ինչպես եւ կրթամշակութային եւ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Հ.Յ.Դ. Մամուլ, Նորութիւններ, Պատմութիւն, Քննարկում
15 Մարտ 1921. Թալէաթի ահաբեկումը. Որպէսզի դատուի եւ պատժուի հայասպան թուրք պետութիւնը
Մարտ 15ը հայոց սերունդներու ազգային յիշողութեան մէջ անջնջելիօրէն դրոշմուած է իբրեւ Օրն Արդարահատուցման, Օրը՝ Թալէաթի ահաբեկման։ Յատկապէս Մարտ 15ին, ամէն տարի, մեր սերունդներու շրթներէն, հպարտութեան եւ ոգեւորութեան անսանձ զեղումով, բարձրաձայն կը հնչէ Հայոց Ցեղասպանութեան ծանրագոյն ոճիրին թիւ 1 պատասխանատուին՝ Թալէաթի ահաբեկման նուիրուած ժողովրդային սրտաբուխ «Գինի լից» երգը. Աշխարհ պատեց հայի ահը, Գետին ընկաւ թուրքի գահը,…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Նորութիւններ, Պատմութիւն
Դուշման (Վարդան Ստեփանեան, 1966-1992). Արցախեան Ազատամարտի ֆետայական խոյանքը
Հայ ժողովուրդը 21րդ դար եւ նոր ժամանակներ մուտք գործեց հասակը բարձր կանգնած, մէջքը շտկած եւ ճակատը բաց ու պայծառ։ Ազգային ինքնավստահութեան եւ ինքնահաստատման այդ խոյանքը մեր ժողովուրդը նուաճեց Արցախեան Ազատամարտով, որ անհաւասար ուժերով ճակատումներէ ու լինելութեան մաքառումներէ յաղթական դուրս գալու հրաշքին նորօրեայ վկայութիւնը եղաւ։ Իսկ Արցախեան հրաշազօր Ազատամարտը մենք նուաճեցինք հերոսական հայորդիներու թանկագին արեամբ՝ անոնց…