4 Փետրուարը ծննդեան տարեդարձն է Զապէլ Եսայեանի, որ իր մնայուն եւ բարձրադիր պատուանդանը ունի հայ գրականութեան մէջ՝ իբրեւ ամէնէն տիրական դէմքերէն մէկը գրողի, մտաւորականի եւ ազգային գործիչի ամբողջական վաստակ նուաճած մեծանուն հայ կիներու փաղանգին։ Հայ գրականութեան կանացի շունչին փառքն ու ողբերգութիւնը մարմնաւորած հեղինակութիւնը եղաւ Զապէլ Եսայեան։ Հայ կնոջ խղճմտանքի ձայնը առաւելագոյն հնչեղութեամբ լսելի դարձաւ Զապէլ…
Պատմութիւն
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Արամ Մանուկեան (Սերգէյ Յովհաննիսեան, 1879-1919). Գաղափարի Մարտիկը, Ազգային Ղեկավարը եւ Հայաստանի Անկախութեան Դաշնակցական Կերտիչը
29 Յունուարին հայ ժողովուրդը կ՚ոգեկոչէ մահուան տարելիցը իր մեծանուն զաւակներէն ԱՐԱՄի, որ հայոց հազարամեակներու պատմութեան մէջ անմահացաւ իբրեւ արդի ժամանակներու Հայաստանի անկախութեան կերտիչն ու հայոց պետականութեան հիմնադիրը։ Արամ իր պատանեկան տարիքէն նետուեցաւ հայ ժողովուրդի եւ Հայաստանի ազատագրութեան համար անխոնջ պայքարի ու անվեհեր կռուի դաշտ, ամբողջ կեանքը զոհաբերեց այդ նպատակին եւ հայոց լեռներու ամեհի ու խրոխտ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Շաւարշ Միսաքեան (1884-1957). Մայրենիի ազատագրումին երախտաշատ յառաջամարտիկը
26 Յունուարի այս օրը թող վերապահուի հայ մամուլի անմահ տիտանին՝ Շաւարշ Միսաքեանի ժառանգութեան հետ հաղորդութեան։ Յունուարի այս օրը, 55 տարի առաջ, Փարիզի մէջ, 73 տարեկանին վախճանեցաւ հայ մտքի եւ գրականութեան մեծարժէք վարպետներէն Շաւարշ Միսաքեան։ Հայ մամուլի պատմութեան մէջ բարձրադիր գագաթ մը եղաւ աւազանի անունով Եղիազար, բայց Շաւարշ գրչանունով հայաշխարհով մէկ հռչակուած Միսաքեաններու այս անզուգական ծնունդը։…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Մալխաս (Արտաշէս Յովսէփեան, 1877¬1962). Հայոց Ազատամարտին նուիրեալն ու անկրկնելի յուշարարը
Սփիւռքահայ սերունդներու ազգային¬գաղափարական կազմաւորման ու ինքնաճանաչման մէջ անփոխարինելի է ներդրումը Մալխասի, որուն մահուան յիսնամեակը լրացաւ այս Յունուար 4ին։ Վեց հատոր կազմող Մալխասի «Զարթօնք» վէպը բարձի գիրք եղաւ օտար ափերու վրայ հասակ նետած մեր սերունդներուն համար։ Բառին ամէնէն վաւերական իմաստով փուռէն նոր դուրս ելած տաք հացի պէս լափեցինք «Զարթօնք»ը։ Ոչ միայն պատանեկան մեր երեւակայութիւնը գերեցին Մալխասի…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Մի էջ` Շուշիի առանձնակի գումարտակի մարտական ուղուց
1994թ. հունվարն էր: ԼՂՀ բանակի հետախուզության ձեռք բերած տվյալների համաձայն` հակառակորդի հրամանատարությունը 1993թ. աշնանը հարավային ճակատում կրած պարտությունից հետո մարտական մեծ ուժեր է կենտրոնացնում արցախյան ռազմաճակատի բոլոր ուղղություններում, այդ թվում նաև` Աղջաբեդի և Ժդանովսկի շրջաններում, որտեղից նախատեսում էր հզոր հարվածներով ճեղքել Արցախի պաշտպանների դիրքերը հարավային (Հորադիզ քաղաք-կայարան), հարավարևելյան (Ֆիզուլու շրջան, Հորադիզից հյուսիս-արևելք՝ դեպի Շուքյուրբեյլի-Ալխանլի հատվածը)…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Աւետիս Ահարոնեան (1866¬1948). Հայոց Աշխարհի պաշտամունքին բոցաշունչ աւետաբերը
«Հաւատա՛, հայրենիք, վիրաւոր ու արիւնաքամ, դուն դարձեալ պիտի ապրիս, վասնզի անապատների՝ բոլոր ոռնացող խուժաններն իսկ անզօր են սպաննել լոյսը, որ մի բարի աստուած, մի գթոտ աստուած մի օր քո կարկառուն բազուկների մէջ դրեց, ո՜վ դու յոյսի հայրենիք, լոյսի հայրենիք…։ «Եւ դուք, ո՛վ մեր արիւնով ու վաստակով յղփացած բարբարոսներ, ճամբայ տուէք, հաւատացէ)ք, որ ձեր իսկ ձեռքով…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Մշոյ Գեղամ (Տէր-Կարապետեան, 1865-1918). Գաղափարի մարտիկի երախտաշատ օրինակը
Եթէ 19րդ դարավերջին թափ առած հայ յեղափոխական շարժումը կը շարունակէ, մինչեւ մեր օրերը, գաղափարական ներշնչման անսպառ աղբիւր հանդիսանալ հայոց սերունդներուն համար, բացատրութիւնը պէտք է փնտռել Հայկական Ազատամարտի խարոյկը վառած անզուգական սերունդին մօտ։ Եթէ հայ ժողովուրդը կրցաւ ամբողջական ազատագրումի իր պայքարին առջեւ ուղի հարթել եւ յառաջ շարժիլ՝ հակառակ իրեն պարտադրուած անհաւասար ուժերով կռիւներուն, դիմագրաւելով օրհասական վտանգները…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Արշակ Ջամալեան (Իսահակեան, 1882-1940). Հայ ժողովուրդի ամբողջական ազատագրութեան փոթորկաշունչ ուխտաւորը
«Փոթորիկի պէս եկաւ, «Փոթորիկի պէս անցաւ «Հայի փոթորկոտ կեանքից»… Հայ ժողովուրդի բազմաչարչար կեանքին բախտորոշ մէկ հանգրուանին ապրած ու գործած այդ փոթորկաշունչ Անցորդը եղաւ Արշակ Ջամալեան, որուն մահուան 71րդ տարելիցը կ’ոգեկոչենք այսօր՝ Դեկտեմբեր 27ին։ Հայաստանի Անկախութեան Սերունդի ամէնէն ներկայացուցչական դէմքերէն ու մարտունակ նուիրեալներէն է դաշնակցական այս հսկան, որ շուրջ քառասուն տարի իր իւրայատուկ դրոշմը դրաւ հայ…
