Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ

Արամ Մանուկյանը Սիմոն Զավարյանի մասին

Այսօր, հուլիսի 17-ին, Երեւանի կենտրոնում, տեղի կունենա Արամ Մանուկյանի արձանի բացման արարողությունը: Այս առիթով կայքէջը ծրագրել էր Ա. Մանուկյանի մասին նյութ հրապարակել: Ճիշտ գտանք, սակայն խոսքը տալ հենց իրեն՝ Արամին, հրատարակելով Սիմոն Զավարյանի մահվան առիթով գրված նրա խոսքը: Զավարյան մարդու եւ գաղափարական գործչի անցած ճանապարհի ու վաստակի վերաբերյալ սեղմ շարադրանքի մեջ ցայտուն ձեւով արտացոլվում է…

12 Յուլիս 1921. Լեռնահայաստանի անկումը եւ Գարեգին Նժդեհի Պարսկաստան անցումը

1921ի այս օ­րը, Յու­լիս 12ին, Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան ա­զատ ու ան­կախ վեր­ջին տա­րածքն ու միջ­նա­բեր­դը՝ Լեռ­նա­հա­յաս­տա­նը եւս ին­կաւ Կար­միր Բա­նա­կի տի­րա­պե­տու­թեան տակ։ Հա­յոց պատ­մու­թեան տխուր պա­հե­րէն մէ­կը կը խորհր­դան­շէ 12 Յու­լիս 1921ը, ո­րով­հե­տեւ 96 տա­րի ա­ռաջ հայ ժո­ղո­վուր­դը իր ա­զա­տու­թեան եւ ան­կա­խու­թեան վեր­ջին ար­ծո­ւե­բոյ­նը եւս զի­ջե­ցաւ Հա­յաս­տա­նին պար­տադ­րո­ւած խորհր­դա­յին իշ­խա­նու­թեան։ Շատ բան գրո­ւած է պատ­մա­կան Հա­յաս­տա­նի…

Նա ծիծաղում էր մահվան երեսին

Մարդիկ կան, որ ծիծաղում են կյանքի գորշ երեսին հակակշռելու, բարոյական ներդաշնակություն արարելու համար: Նմանները, որպես կանոն, չեն մտածում փառքի, ճանաչման, նյութական արժեքների մասին: Իր ապրած կյանքով հենց այսպիսին էր Արամը` ազնիվ ու խստապահանջ Պոնչը, որ կարողանում էր հաղթահարել ցանկացած դժվարություն, եթե զգար, որ նպաստում է ընդհանուր գործին: Արամ Պողոսյանը ծնվել է 1970թ. հուլիսի 6-ին Երևանում:…

Գլխիս տակ դաշույն կդնեք, որ էն աշխարհում էլ պայքարեմ

Հայ ժողովուրդը 21րդ դար եւ նոր ժամանակներ մուտք գործեց հասակը բարձր կանգնած, մէջքը շտկած եւ ճակատը բաց ու պայծառ։ Ազգային ինքնավստահութեան եւ ինքնահաստատման այդ խոյանքը մեր ժողովուրդը նուաճեց Արցախեան Ազատամարտով, որ անհաւասար ուժերով ճակատումներէ ու լինելութեան մաքառումներէ յաղթական դուրս գալու հրաշքին նորօրեայ վկայութիւնը եղաւ։ Իսկ Արցախեան հրաշազօր Ազատամարտը մենք նուաճեցինք հերոսական հայորդիներու թանկագին արեամբ՝ անոնց…

Երևանի 1920 թ. դեկտեմբերի 2-ի համաձայնագիրը: Հայաստանի Հանրապետության անկումը

Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Երևանի 1920 թ. դեկտեմբերի 2-ի համաձայնագիրը: Հայաստանի Հանրապետության անկումը ՀՀ իշխանության առջև ծառացած մյուս խնդիրը իշխանության հանձնումը և Հայաստանի խորհրդայնացումն էր: Ինչպես արդեն ասվել է, 1920 թ. հուլիսին Մոսկվայում ընդհատված հայ-ռուսական բանակցությունները պետք է վերսկսվեին Երևանում: Տարբեր պատճառներով դրանք ձգձգվեցին և վերսկսվեցին միայն հոկտեմբերի կեսերին` (14-ին) այն ժամանակ, երբ արդեն սկսվել…

25 Յունիս 1878. Բացում՝ Պերլինի Վեհաժողովին. Եւրոպական դիւանագիտութեան տխրահռչակ Դաշնագիրը եւ Հայկական Հարցի մի­ջազ­գայ­նաց­ման դա­սե­րը

140 տա­րի ա­ռաջ, 1878ի ­Յու­նիս 25ին (հին տո­մա­րով՝ 13 ­Յու­նի­սին), կայ­սե­րա­կան Գեր­մա­նիոյ մայ­րա­քա­ղաք ­Պեր­լի­նի մէջ, վար­չա­պետ Օ­թօ ­Ֆոն ­Պիս­մարք պաշ­տօ­նա­պէս կա­տա­րեց բա­ցու­մը այս­պէս կո­չո­ւած «խա­ղա­ղու­թեան» եւ «հաշ­տու­թեան» եւ­րո­պա­կան վե­հա­ժո­ղո­վին։ Հա­յոց պատ­մու­թեան մէջ տխրահռչակ իր տե­ղը ու­նի 1878ի ­Պեր­լի­նի ­Վե­հա­ժո­ղո­վը, ո­րուն ա­միս մը տե­ւած աշ­խա­տանք­նե­րու ա­ւար­տին, 24 ­Յու­լի­սին, կնքո­ւե­ցաւ ­Պեր­լի­նի հան­րա­ծա­նօթ ­Դաշ­նա­գի­րը։ ­Դաշ­նա­գիր մը՝ որ գլխի­վայր…

Հայաստանը «բոլշևիկյան մուրճի և թուրքական սալի միջեւ»

Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Հայաստանը «բոլշևիկյան մուրճի և թուրքական սալի միջեւ» 1917 թ. հոկտեմբերյան հեղաշրջումից հետո Ռուսաստանում փաստորեն առաջացել էին երկու հակադիր ուժեր, որոնք քաղաքացիական կռիվներ էին մղում իրար դեմ: Ռուսաստանի հարավային և արևելյան շրջաններում ստեղծվեցին մի շարք ոչ խորհրդային պետական կազմավորումներ` Կուբանի, Դոնի, Թերեքի, Ղրիմի, Սիբիրի և այլն: Սրանք ղեկավարում էին նախկին ցարական գեներալներ…

Դեռ սպասում են Կարոտ Մկրտչյանի վերադարձին

1992թ. հունիսի 13-ին Հյուսիսային Արցախի` Շահումյանի շրջանի ինքնապաշտպանական մարտերի ժամանակ անհետ կորավ Արցախյան ազատամարտի հերոս հրամանատարներից մեկը` Պռոշյանի ջոկատի հրամանատար Կարոտ Մկրտչյանը: Դրանից օրեր առաջ նախատեսված էր, որ պետք է սկսվեին Գետաշենի եւ Մարտունաշենի ազատագրման գործողությունները: Կամավորական ջոկատների երազանքն էր՝ ազատագրել այն եւ տարածքը վերադարձնել իրական տերերին: Շահումյանում էին դաշնակցական ջոկատները, շահումյանցիները, վերիշենցիները, ալավերդցիները, «Արաբոյի»,…

Մեծանուն հայը – Մուշեղ Իշխան (1913 – 1990թթ)

Մուշեղ Իշխան ծնած է 1913ին, Սիվրի Հիսար, անշուք գիւղաքաղաք մը՝ Անգարայի նահանգին մէջ։ Թուրք դահիճին եաթաղանը խլած է կեանքը նաեւ նորածին մանուկին ծնողքին, անոր վիճակելով Ցեղասպանութենէն վերապրողներու կեանքի դաժան պայմանները։ Մանկութեան առաջին 4-5 տարիները անցուցած է աքսորի սարսափներուն մէջ, նոր աչք բացող երեխայի անգիտակցութեամբ։ Դամասկոսի մէջ ան յաճախած է կաթողիկէ, աւետարանական եւ առաքելական վարժարաններ։ Ի…

Մի թիւրիմացութեան առիթով

ԴԱԼԻ ՂԱԶԱՐ, ԴԱԼԻ ՂԱԶՕ ԵՒ ՄԻՇԱ ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ ՀՅԴ հերոսական պատմութեան մէջ երեք փայլուն անուններ, որոնց վերաբերեալ յաճախ թիւրիմացութիւններ են ծագել ընթերցողների մոտ, քանի որ ինչ-ինչ պատճառներով մէկի գործը վերագրուել է միւսին և զանազան, նոյնիսկ խիստ վաւերականութիւն ունեցող հրատարակութեանց մէջ պահպանուել է այդ անճշտութիւնը: Դալի Ղազարի իսկական անուն ազգանունն է Միքայէլ Բադալքէխեան կամ Բադալքեոխեան: Դալի Ղազօն՝…