Օգոստոս 1914ի առաջին օրերուն, Օսմանեան Կայսրութիւնը կառավարող Իթթիհատ կուսակցութիւնը բանագնաց յատուկ պատուիրակութիւն մը ուղարկեց Կարին (Էրզրում), ուր Դաշնակցութիւնը նոր աւարտած էր իր 8րդ Ընդհանուր Ժողովը։ Բանագնացները Պեհաէտտին Շաքիրն ու Նաճի պէյն էին, որոնց յանձնարարուած էր հայ ժողովուրդի ատենի ազգային-քաղաքական ամէնէն ազդեցիկ ուժին՝ Դաշնակցութեան ներկայացնել թրքական պետութեան կողմէ առնուած կարեւորագոյն որոշում մը, որ Կայսերական Գերմանիոյ կողքին…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Սեբաստացի Մուրատ (Խրիմեան, 1874¬1918). Հայկական ազատամարտի դիւցազնական Ֆետային
4 Օգոստոսին, 93 տարի առաջ, Պաքուի հայութիւնը կենաց-մահու կռիւ կը մղէր թրքական զօրքերու եւ անոնց զինակցած մուսաւաթական թաթարներուն դէմ։ Թէեւ Առաջին Աշխարհամարտը մօտեցած էր իր աւարտին, բայց Պաքուի նաւթահորերուն տիրանալու համար կատաղի ու վերջին պայքար մը կը մղուէր մէկ կողմէ թուրք-գերման զինակիցներուն, իսկ միւս կողմէ ռուս-անգլիացի դաշնակիցներուն միջեւ։ 1917ի Հոկտեմբերին պոլշեւիկներու իշխանութեան գլուխ գալով եւ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
ՏԱՐԵԴԱՐՁՆԵՐ- 25 Յուլիս 1897. Խանասորի Արշաւանքը Շտկեց Հայուն Մէջքը
Յուլիս 25ը շատոնց նուաճած է իր բացառիկ տեղը հայ ժողովուրդի հերոսական խոյանքը մարմնաւորած անմոռանալի եւ յաւէտ պաշտելի թուականներու շարքին: 114 տարի առաջ, Յուլիսի այդ օրը, Դաշնակցութեան կազմակերպած ֆետայական մեծաթիւ արշաւախումբը պատմութիւն կերտեց հայոց հողին վրայ: 24էն 25 Յուլիսի լուսցող գիշերուան կանուխ ժամերուն, թուրք-պարսկական սահմանը յանդգնօրէն հատեցին 253 դաշնակցական մարտիկներ, որոնց 40ը՝ ձիաւոր: Արշաւախումբը ճամբայ ելաւ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
20 Յուլիս 1897. Ֆետայիներու յաղթական կռիւը Սապահան լիճի մօտ
Հայ ժողովուրդի ազգային-ազատագրական շարժման հերոսական դրուագներու շարքին իր յատուկ տեղն ու խորհուրդը ունի Սապահան լիճի մօտ դաշնակցական ֆետայիներուն մղած յաղթական կռիւը Յուլիս 20ի այս օրը, 114 տարի առաջ։ Ընդհանրապէս 1897 թուականի Յուլիս ամիսը եղաւ վերապրումի եւ վերաշխուժացման, նորովի ինքնակազմակերպման եւ հերոսական խոյանքի փուլ մը՝ Հայկական Յեղափոխութեան երկարաշունչ տարեգրութեան մէջ։ Համիտեան արիւնախում բռնատիրութեան եւ անոր կամակատար…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
12 Յուլիս 1921. Լեռնահայաստանը եւս յանձնուեցաւ խորհրդային իշխանութեան
Իննիսուն տարի առաջ, այս օրը, 12 Յուլիս 1921ին, Հայաստանի Հանրապետութեան ազատ ու անկախ վերջին տարածքն ու միջնաբերդը՝ Լեռնահայաստանը եւս յանձնուեցաւ Կարմիր Բանակի տիրապետութեան։ Հայոց բազմադարեան պատմութեան ամէնէն տխուր պահերէն մէկը կը խորհրդանշէ 12 Յուլիս 1921ը, որովհետեւ 90 տարի առաջ հայ ժողովուրդը իր ազատութեան եւ անկախութեան վերջին արծուեբոյնը եւս զիջեցաւ Հայաստանին պարտադրուած խորհրդային իշխանութեան։ Շատ բան…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Պետիկ Ինճէեանի նահատակութեան 35-ամեակ
«ԴԱՐՁԵԱԼ ՄԻ ՀԵՐՈՍ ԻՆԿԱՒ ՆԱՀԱՏԱԿ» 35 տարիներ անցան այն օրէն, երբ Վիտոշի գործողութեան նմանող դէպք մը պատմութեան անջնջելի էջերուն վրայ արձանագրեց մեր զինեալ նորօրեայ պայքարի առաջին նահատակին անունը: Դաշնակցականի վեհ գիտակցութեամբ եւ «Միայն զէնքով կայ հայոց փրկութիւն» պատգամին հաւատալով` անկեղծ զինուորը մեկնեցաւ Եւրոպայի մայրաքաղաքներէն մէկը: Մեկնեցաւ Փարիզ` իրեն վստահուած «գործը» կատարելու, դարձաւ նահատակ, վրէժխնդրութեան բագինին`…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Հրաչ Տասնապետեան
Արդէն իսկ տաս տարիներ թաւալած են: Ուրբաթ, Մարտ 16, 2001-ին, ընկ. Հրաչ Տասնապետեանի կորուստով, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը եւ հայ ժողովուրդը կորսնցուցած էր պատմագիր մը, մտաւորական, կրթական մշակ եւ հանրային-հասարակական գործիչ մը, որ իր բացառիկ կարողութիւնները դրած էր ի սպաս Հայաստանի եւ հայութեան ծառայելու վեհ գործին եւ իր անունը միացուց դաշնակցական երախտաւորներու անմահ փաղանգին: Ան ծնած…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ
Հայապատկան տարածքների համախմբման ծրագիրը
Մեծ տերությունների ուշադրությունը Հայկական հարցին բեւեռելու համար 1896-ի օգոստոսի 14(26)-ին ՀՅԴ-ն իր Կ.Պոլսի Կենտրոնական կոմիտեի որոշումով գործադրեց օսմանյան գլխավոր դրամատան` Բանկ Օտտոմանի գրավման ծրագիրը: 1897-ի հուլիսի 25-ին ՀՅԴ-ն կազմակերպեց Խանասորի արշավանքը եւ պատժեց Մազրիկ քրդական ցեղախումբը, որը պատասխանատու էր 1896թ. Պարսկաստան նահանջող Վասպուրականի գործիչների կոտորածի համար: Հարվածին հարվածով պատասխանելու մարտավարությամբ ՀՅԴ-ն աստիճանաբար հաղթահարեց 1894-1896թթ. կոտորածների…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Քաղաքական հանգանակ. ազատ, անկախ միացյալ Հայաստան
Արեւմտյան Հայաստանում հայկական ռազմուժը զորացնելու համար Հակոբ Զավրիեւը եւ Արմեն Գարոն Կերենսկուն խնդրեցին Եվրոպական ճակատում կռվող ռուսական բանակի հայ սպաներին ու զինվորներին փոխադրել Հայաստան: Կերենսկին համաձայնեց առաջարկին` պայմանով, որ փոխադրությունը պետք է տեղի ունենար մաս-մաս եւ անաղմուկ: Բայց հայկական առաջին ջոկատները տեղ չհասան: Հանդիպելով ազերիների արգելքին` գացին Բաքվում, իսկ ավելի ուշ Հայոց ազգային խորհրդի ղեկավարությամբ…
Դէմքեր եւ իրադարձութիւններ, Պատմութիւն
Նիկոլ Դուման (Նիկողայոս Տէր–Յովհաննիսեան, 1867–1914). «Պողպատէ Կամքով Ղարաբաղցի Լեռնականը», Հայոց «Ազատագրութեան Մարտիկ»ը
12 Յունուարը ծննդեան տարեդարձն է հայ ժողովուրդի ազգային–ազատագրական պայքարին անզուգական հայդուկապետին՝ Նիկոլ Դումանի։ 1867ի այս օրը Արցախի Խաչէն գաւառի (Լեռնային Ղարաբաղի Ասկերանի շրջանի) Ղշլաղ գիւղը հայ ժողովուրդին պարգեւեց ծնունդը Նիկողայոս Տէր–Յովհաննիսեանի, որ ճակատագրուած էր հայոց նորագոյն շրջանի պատմութեան վրայ իր անջնջելի դրոշմը դնելու իբրեւ առասպելատիպ Նիկոլ Դուման։ Գերազանցապէս ԴԱՇՆԱԿՑԱԿԱՆ էր Դուման, որ իր գործով ու…
