Մայիս 21ին, Պէյրութի մէջ, յետ-երկարատեւ հիւանդութեան, յոգնաբեկ ու մարած իր աչքերը առյաւէտ փակեց հայ ժողովուրդի նորագոյն պատմութեան մեծանուն կերտիչներէն Սիմոն Վրացեան։ 28 Մայիս 1918ին հիմնուած Հայաստանի Հանրապետութեան չորրորդ եւ վերջին վարչապետն էր Սիմոն Վրացեան՝ Հայաստանի անկախութիւնը կերտած սերունդին արժանաւոր ներկայացուցիչներէն մէկը։ Երկար ապրեցաւ եւ մինչեւ 87 տարեկան հասակը պատնէշի վրայ մնաց Վրացեան՝ գործելով եւ պատասխանատու…
Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Հանրապետության հասարակական-քաղաքական կյանքը Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական ծանր դրությունը, արդարև, իր դրոշմն էր թողնում հասարակական-քաղաքական կյանքի վրա: Այդուհանդերձ, աստիճանաբար նկատվում էր հանրային-քաղաքական կյանքի աշխուժացում: Երևանը և Ալեքսանդրապոլը դարձան հասարակական կյանքի կենտրոններ: Հանրապետությունում լույս էին տեսնում վեց տասնյակ անուն պարբերականներ` թերթեր ու ամսագրեր: Դրանց շուրջ կեսը ընդդիմադիր կամ անկախ էին, գործում էին բազմաթիվ հրատարակություններ…
Մինչ այդ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը գտնվում էր տնտեսական շրջափակման մեջ: Դադարեցված էր գազի եւ էլեկտրաէներգիայի մատակարարումը: Սնունդ, դեղորայք, ռազմամթերք, վառելիքի նվազագույն քանակ հնարավոր էր հասցնել միայն ուղղաթիռներով եւ ուղեւորատար ինքնաթիռներով: Լաչինի ազատագրումը դարձավ Շուշի-Լաչին գործողության ավարտը: Շուշիի հաղթանակից հետո ռազմական մյուս մեծ հաջողությունը Լաչինի ազատագրումն էր: Լաչինը վերածվել էր մաքառող Արցախը Հայաստանից մեկուսացնող գլխավոր ռազմական…
Մայիս 17ի այս օրը, 111 տարի առաջ, Վանայ լիճի Աղթամար կղզին ապաստանած դաշնակցական ֆետայիներ, թրքական զօրքի ռազմանաւերուն կողմէ երկու օր պաշարման տակ իյնալէ եւ անհաւասար ուժերով կենաց-մահու կռիւ մղելէ ետք՝ հերոսական գրոհով յաջողեցան, ձկնորսական նաւակով, ճեղքել թշնամիին ռազմական ուժը եւ դուրս գալ ծովուն բացերը։ Երկու օր շարունակ թրքական ռազմական նաւերէն ռումբերու եւ փամփուշտներու տարափով կրակ…
15 Մայիսի այս օրը, 1916 թուականին, թանկագին արեամբ գրուեցաւ հերոսական ու անմոռանալի էջերէն մէկը Հայոց դիւցազնական Ազատամարտին։ 102 տարի առաջ, Մայիս ամսու այս օրը, զոհուեցաւ հայ ժողովուրդի անզուգական հերոսներէն Քեռին, որ աւազանի անունով Արշակ Գաւաֆեան մկրտուած էր, եւ որ իր զոհաբերութեան, քաջագործութեան ու առաքինութեան համար արժանացաւ մեր ժողովուրդին կողմէ ՔԵՌԻ կոչուելու սրտաբուխ պատիւին։ Չորրորդ գնդի…
11 Մայիսի այս օրը, 113 տարի առաջ, Անդրկովկասի նաւթային մայրաքաղաք Բագուի կեդրոնական հրապարակներէն Պարապետի վրայ, 21ամեայ հայ յեղափոխական մը ռումբի հարուածով ահաբեկեց նահանգապետ իշխան Նակաշիձէն։ Երիտասարդ այդ յեղափոխականը Դրաստամատ Կանայեանն էր՝ անզուգական ԴՐՕն, որ այդպէ՛ս, օր-ցերեկով եւ բանուկ հրապարակի մը վրայ, գործադրեց Հ.Յ.Դ. Ոսկանապատի Կեդրոնական Կոմիտէին տուած մահապատիժի որոշումը՝ հարիւրաւոր անմեղ հայերու կոտորածը հրահրած Բագուի…
Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Տնտեսության վերականգնում եւ զարգացում կրթամշակութային կյանք 1919 թ. գարնանից, երբ հանրապետության տարածքը զգալիորեն ընդարձակվեց, և ժողովրդի վիճակը փոքր-ինչ կայունացավ, կառավարությունը որոշ ջանքեր գործադրեց տնտեսությունը կարգի բերելու ուղղությամբ: Ժամանակին Արևելյան Հայաստանը ցարական Ռուսաստանի ագրարային կցորդն էր։ Այդուհանդերձ, կարճ ժամանակամիջոցում հանրապետության սոցիալ-տնտեսական և կրթամշակութային կյանքում ևս արձանագրվեցին դրական փոփոխություններ: Հայաստանն իր համեմատական կայունացմանը…
Մայիս 8-9ը պատմական յիշարժան թուական դարձաւ եւ փառաւոր իր տեղը գրաւեց հայոց յուշատետրին մէջ 1992ին, երբ Արցախ աշխարհի հինաւուրց բերդաքաղաք Շուշին ազատագրուեցաւ հայ ժողովուրդի հերոսական զաւակներուն ռազմաքաղաքական բացառիկ սխրանքով։ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւնը պաշտօնապէս Մայիս 9ին կը մեծարէ «Շուշիի ազատագրման եւ յաղթանակի» պետական տօնը։ Իսկ Հայաստանի Հանրապետութեան պաշտօնական տօնացոյցով Մայիս 9ն հռչակուած է «Յաղթանակի Օր»։ Թէ՛…
Մայիսի առաջին օրերը, 98 տարի առաջ, Հայաստանի մէջ եղան պատմական մեծ նշանակութեամբ յատկանշուող տագնապալի եւ դաժան օրեր՝ բախտորոշ անդրադարձ ունենալով նորանկախ Հայաստանի Հանրապետութեան հետագայ ընթացքին վրայ։ Մայիս 1ի Աշխատաւորական Օրուան տօնախմբութիւնները, 1920ին, Երեւանի մէջ սկսան արտասովոր ծանր մթնոլորտի մէջ։ Քանի մը օր առաջ՝ 28 Ապրիլին խորհրդայնացած Ատրպէյճանի կարմիր իշխանութիւնները վերջնագիր յղած էին վարչապետ Ալ. Խատիսեանի…
Արարատ Հակոբյան Հայաստանի Հանրապետությունը Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը և գաղթականության հարցը Ցարական Ռուսաստանի հետամնաց ծայրագավառը համարվող Հայաստանի տնտեսության վիճակն աննախանձելի էր, իսկ Աշխարհամարտի և թուրքական ներխուժման հետևանքով էլ՝ լիովին կազմալուծված: Որպեսզի պարզ լինի, թե ինչպիսի վնասներ էր պատճառել թուրքական 1918 թ. արշավանքը, բավական է հիշատակել մի երկու փաստ: Հաշվումները ցույց են տվել, որ թուրքական զորքը և…
